Lekdetectiesysteem

Deze pagina wordt niet meer geactualiseerd. Kenniscentrum Infomil is onderdeel geworden van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO). Kijk op de IPLO-website voor actuele informatie over Gevolgen herziening F-gassenverordening voor omgevingsdienstmedewerkers en inspecteurs.

Een lekdetectiesysteem controleert continu of er lekkages zijn. Hiermee wordt in een vroeg stadium lekkages opgespoord.

Op deze webpagina wordt bedoelt met:

  • Besluit: Besluit gefluoreerde broeikasgassen en ozonlaagafbrekende stoffen
  • Regeling: Regeling gefluoreerde broeikasgassen en ozonlaagafbrekende stoffen

Lekdetectiesysteem verplicht

De F-gassenverordening verplicht een lekdetectiesysteem bij apparatuur gevuld met meer dan 500 ton CO2-equivalenten f-gassen.

Voor elektrische schakelinrichtingen en organische rankinecycli geldt deze lekdetectiesysteem verplichting niet meteen. In deze gevallen geldt de verplichting pas wanneer de gebruiker deze apparatuur na 1 januari 2017 heeft geïnstalleerd.

De verplichting voor een lekdetectiesysteem geldt niet voor koeleenheden van koelwagens en koelaanhangwagens.

Bij gebruik van ozonlaagafbrekende stoffen geldt geen verplichting om de apparatuur te voorzien van een lekdetectiesysteem. Deze verplichting ontbreekt omdat er een gebruiksverbod geldt. Er geldt een verbod op gebruik van alle ozonlaagafbrekende stoffen in apparatuur vanaf 1 januari 2015.

Lekdetectiesysteem verplicht
Verplichting Verbodsbepaling
Artikel 5 lid 1 en 2 EU 517/2014 Artikel 4 lid 3 Besluit

Controlefrequentie lekdetectiesysteem

Als bij de apparatuur een lekdetectiesysteem aanwezig is, moet de gebruiker van de apparatuur dit jaarlijks laten controleren. Dit omdat het van belang is dat het systeem goed functioneert. De gebruiker laat de controle uitvoeren door een gecertificeerd persoon. Als het systeem niet goed functioneert, laat de gebruiker dit onmiddellijk herstellen door een gecertificeerd persoon.

Alleen bij elektrische schakelinrichtingen is de controleplicht frequentie van het lekdetectiesysteem eens in de zes jaar.

Controlefrequentie lekdetectiesysteem
Stof Verplichting Verbodsbepaling
F-gassen

Artikel 5 lid 3 en 4 EG 517/2014

Artikel 4 lid 3 Besluit

Artikel 6 Regeling

-
Ozonlaagafbrekende stoffen Artikel 6 Regeling -

Eisen lekdetectiesysteem

De F-gassenverordening geeft geen eenduidige uitleg en praktische uitvoering van een lekdetectiesysteem. Wel is al een waarschuwing nodig bij een laag gehalte aan koudemiddel. Dit is nodig om snel te kunnen reageren op lekkage. De geadviseerde alarmeringswaarde voor lekdetectie bij HFK koudemiddelen is 100 ppm. Reken van kg/m3 naar ppm om bij een omgevingstemperatuur van 20°C.

Een automatisch lekdetectiesysteem behoort te voldoen aan het volgende:

  • de meetonnauwkeurigheid bedraagt maximaal ongeveer 5 % van de maximale schaalwaarde
  • Stem het meetbereik af op het toegepaste HFK koudemiddel
  • de alarmvertraging is kleiner dan 60 seconden
  • het toegepaste detectieprincipe is geschikt voor de omstandigheden waaraan blootstelling van de detector plaatsvindt (temperaturen, vochtigheid en dergelijke)

Welke invalshoek: veiligheid of milieu?

De F-gassenverordening gaat uit van de invalshoek van milieu. Daarnaast kunnen vanuit veiligheid ook eisen gelden aan een lekdetectiesysteem. Deze komen voort uit de arbeidsomstandighedenwet.

In de praktijk blijkt dat een lekdetectiesysteem om onnodige emissie te voorkomen veel eerder een signaal zal moeten afgeven dan een gasdetectiesysteem voor de veiligheid van personen. Er zijn situaties waarbij installatie nodig is van zowel een lekdetectie uit oogpunt van milieueisen als gasdetectie uit oogpunt van veiligheid. Advies is dan om een systeem met laag- en hoog alarm toe te passen.

Het lage alarm waarschuwt in het geval van een lekkage de gebruiker. De gebruiker kan dan snel reageren om verder lekken van koudemiddel te voorkomen. Het hoge alarm waarschuwt de gebruiker dat er een onveilige situatie is ontstaan voor personen. De gebruiker moet dan het bedrijfsnoodplan in gang zetten.

Plaats en aantal detectoren

Installeer bij een lekdetectiesysteem op basis van milieueisen in ieder geval in de machinekamer minimaal één detector. Plaats en aantal is afhankelijk van de situatie in de machinekamer.

Voor overige ruimten is de noodzaak van het plaatsen van detectoren afhankelijk van het risico op lekkage. Bekijk dit per geval met de gebruiker van de apparatuur. De uitkomst is sterk afhankelijk van de plaats van de koelapparatuur en de aard van de activiteiten in deze ruimte.


Stappenschema

Stappenplan toezicht