Endotoxinen
Het houden van landbouwhuisdieren kan gezondheidseffecten hebben op de omgeving van de veehouderij, zowel positief als negatief. Bijvoorbeeld door de uitstoot van fijnstof, en mogelijk ook via endotoxinen.
Zie voor meer informatie ook de Handreiking Veehouderij en gezondheid omwonenden.
Wat zijn endotoxinen
Simpel gezegd zijn endotoxinen celwandresten van bacteriën. Als deze organismen afsterven komen de endotoxinen vrij. De endotoxinen binden zich aan bacterieresten, stofdeeltjes of waterdeeltjes. In deze toestand kunnen ze zich gemakkelijk in de omgeving verspreiden.
Welke gevolgen kan blootstelling hebben
Het immuunsysteem van het lichaam kan op de endotoxinen reageren alsof het besmet is geraakt. De effecten die dan optreden zijn luchtwegklachten en in hogere dosis temperatuursverhoging en koortsachtige verschijnselen.
Hoe komen de endotoxinen vrij
De stallucht uit veehouderijen vormt de belangrijkste emissiebron van endotoxinen. Er kan ook emissie plaatsvinden bij de mest op en -overslag, bij mestbehandeling en bij mestverspreiding op het land.
Welke blootstellingsnormen zijn er
Op dit moment is er geen officiële norm of grenswaarde. Ook is er geen methode vastgesteld om de blootstelling te bepalen.
De Gezondheidsraad adviseert voor endotoxinen een gezondheidskundige advieswaarde van 30 EU/m3 voor de algemene bevolking.
Fijnstof en endotoxinen
Tussen de verspreiding van (fijn/grof) stof en endotoxines bestaat een relatie. In het endotoxinenrapport (fase 3a) is deze relatie onderzocht. De relatie tussen emissies van stof en endotoxinen wordt verder onderzocht. De beschikbare kennis en informatie is nog onvoldoende voor een algemeen beoordelingskader.