Uitleg Beheersverordening

Het instrument beheersverordening kan interessant zijn voor bestaande gebieden waar men geen ontwikkelingen voorziet. Denk aan woonwijken. Het is niet de bedoeling om met de beheersverordening nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken. Beperkte uitbreidingsmogelijkheden bieden, zoals erfbebouwing of dakopbouwen mag wel overeenkomstig het geldende bestemmingsplan. Na vaststelling van de beheersverordening door de gemeenteraad vervalt het onderliggende bestemmingsplan.

Voorwaarden

Het maken van een beheersverordening is alleen mogelijk als:

  • er geen structuurvisie of ander beleidsdocument is waarin staat dat er voor het gebied ontwikkelingen wenselijk zijn waardoor een bestemmingsplan nodig is
  • er staat niet in een wettelijke regeling, provinciale verordening of AMvB dat er voor het gebied of onderwerp een bestemmingsplan moet komen
  • er is geen aanwijzing van provincie of rijk dat het bevoegde gezag voor het gebied of onderwerp een bestemmingsplan moet opstellen
  • het niet gewenst of nodig is binnen het gebied te werken met wijzigingsbevoegdheden of uitwerkingsplichten
  • het niet nodig is functies te wijzigen als gevolg van andere wet- of regelgeving of omgevingsaspecten
  • het niet is nodig om kostenverhaal via het exploitatieplan mogelijk te maken

Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om een (nieuwe) zone industrielawaai of een (nieuw) beschermd stads- en dorpsgezicht vast te leggen met een beheersverordening. Het is wettelijk bepaald is dat men dit in een bestemmingsplan moet vaststellen. Als een stads- en dorpsgezicht al in een bestemmingsplan staat kan men dat wel omzetten in een beheersverordening.

Bestaande situatie

De definitie van de bestaande situatie kan tot discussie leiden. De bestaande situatie kan men beperkt of ruim zien. De beperkte benadering gaat uit van alles dat is gerealiseerd. Dit is dus de feitelijke bestaande situatie. Eventueel met beperkte uitbreidingen zoals aan- en uitbouwen of dakkapellen die men via een binnenplanse afwijking al kon realiseren.


De ruime benadering hangt samen met de bestaande juridische regeling. Hier gaat het om het geldende bestemmingsplan en verleende omgevingsvergunningen voor het afwijken. Hierbij kan het dus ook gaan om ontwikkelingen die mochten volgens het geldende bestemmingsplan die nog niet zijn gerealiseerd.

Uitgaande van de geldende regeling kan men hier ook weer beperkt of ruim naar kijken. Beperkt gaat uit van de mogelijkheden binnen het bestemmingsplan die zijn gerealiseerd en de kleine (al dan niet gerealiseerde) uitbreidingsmogelijkheden van het bestemmingsplan. De ruime benadering gaat uit van alle bouw- en gebruiksmogelijkheden uit het bestemmingsplan. Dus ook bijvoorbeeld een mogelijkheid voor het realiseren van een school.

In de handreiking van de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) adviseert men uit te gaan van de geldende regeling in beperkte zin. Alleen als er geen bestemmingsplan geldt kan men ook uitgaan worden van de feitelijke bestaande situatie. Alle mogelijkheden van het geldende bestemmingsplan vertalen naar een beheersverordening, ook degene die nog niet gerealiseerd zijn, is niet in lijn met de bedoeling van de beheersverordening. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling ontwikkelingen mee te nemen in een beheersverordening.