Overzicht asbestregelgeving

Deze pagina wordt niet meer geactualiseerd. Kenniscentrum Infomil is onderdeel geworden van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO). Kijk op de IPLO-website voor actuele informatie over Overzicht asbestregelgeving.

Hieronder treft u een overzicht van de belangrijkste wet- en regelgeving over asbest. Zie het overzicht in tabelvorm voor de actuele wetteksten en de oorspronkelijke staatsbladteksten met de bijbehorende Nota van Toelichting. De tabel geeft ook inzicht in de asbestregelgeving die minder vaak van toepassing is.

De volgende regelingen worden hier besproken:

  • Asbestverwijderingsbesluit 2005
  • Besluit asbestwegen
  • Arbeidsomstandighedenbesluit
  • certificatieschema's (bijlage VIIIa)
  • Bouwbesluit 2012
  • REACH-verordening en Productenbesluit asbest

Asbestverwijderingsbesluit 2005

Het Asbestverwijderingsbesluit heeft als doel de emissie van asbestvezels te beperken bij:

  • het afbreken van gebouwen of objecten of
  • het verwijderen van asbestbevattende materialen uit gebouwen of objecten

Ook het opruimen van asbesthoudende materialen na incidenten valt onder het besluit.

Het Asbestverwijderingsbesluit bepaalt dat er in de meeste gevallen een asbestinventarisatierapport opgesteld moet worden.

Besluit asbestwegen

Het is verboden een weg, een pad of een erf dat asbest boven een bepaalde concentratie bevat voorhanden te hebben. Het verbod geldt niet als de eigenaar heeft aangetoond dat deze concentratie niet overschreden wordt. Daarnaast geldt het verbod niet als het asbest voor 1 juli 1993 is aangebracht en de weg is afgedekt met asfalt, klinkers of beton.

Arbeidsomstandighedenbesluit

Het Arbeidsomstandighedenbesluit geeft voor asbest met name concrete bepalingen in:

  • hoofdstuk 2, afdeling 5 (bouwproces)
  • hoofdstuk 4, afdeling 5 (aanvullende voorschriften asbest)
  • hoofdstuk 8, afdeling 1 (persoonlijke beschermingsmiddelen)

Het Arbeidsomstandighedenbesluit schrijft onder andere voor dat een bedrijf dat asbest wil verwijderen of wil opruimen, eerst een asbestinventarisatierapport moet laten opstellen door een gecertificeerd inventarisatiebedrijf. Zo'n rapport beschrijft de risicoklasse waarin de werkzaamheden met asbest worden ingedeeld (1, 2 of 2a).

Er zijn enkele specifieke uitzonderingen. Deze staan in het besluit.
Werkzaamheden met een laag risico (klasse 1) hoeven niet door een gecertificeerd bedrijf gedaan te worden.  Ook een bedrijf met kennis op asbestgebied deze werkzaamheden doen.

Het Arbeidsomstandighedenbesluit en vooral de bijbehorende regeling wordt op regelmatige basis gewijzigd. De meest recente informatie is te vinden op het Arboportaal van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).

In de Arbo-regeling zijn in bijlage 13a (behorend bij artikel 4.27) de werkveldspecifieke certificatieschema's opgenomen voor de procescertificaten asbestinventarisatie en asbestverwijdering.

Certificatieschema's voor werken met asbest

Een van de instrumenten die het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) inzet om veilige en gezonde arbeidsomstandigheden te bevorderen, is certificatie. Voor bepaalde werkzaamheden met asbest is een wettelijk certificaat verplicht. De bedoeling van het certificaat is, dat de gebruiker een ‘gefundeerd vertrouwen' mag hebben dat aan de te stellen eisen is voldaan.

Certificaten worden aan de certificaathouders verstrekt door certificerings- en keuringsinstellingen (cki's) die daartoe door de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zijn aangewezen. Zij toetsen of het product, het systeem of de deskundige persoon aan criteria voldoen. Certificatie-eisen worden opgesteld door deskundigen van partijen die bij een onderwerp betrokken zijn (verenigd in een Centraal College van Deskundigen (CCvD)). Dit zijn bijvoorbeeld klanten, gebruikers, producenten en certificerende instellingen. Als de eisen voldoen aan de voorwaarden van de overheid, dan worden ze door de minister van SZW vastgesteld en krijgen ze daarmee een wettelijke status.

Ascert (stichting certificatie asbest) is de door de minister van SZW aangewezen beheersstichting in het werkveld asbest. Ascert vervult binnen het werkveld asbest een coördinerende en faciliterende rol voor SZW. Ascert verstrekt zelf geen certificaten. Dit is voorbehouden aan de cki's. Op de site van Ascert zijn de certificatieschema's en een overzicht van gecertificeerde asbestverwijderings- en inventarisatiebedrijven te vinden.

Bouwbesluit 2012

Het Bouwbesluit 2012 bevat voorschriften over het bouwen, gebruiken en slopen van bouwwerken. Het besluit treedt in de plaats van het Bouwbesluit 2003. In het Bouwbesluit 2012 is de sloopvergunning vervangen door de sloopmelding. Volgens de Nota van Toelichting van het Bouwbesluit is het nog steeds zo dat met deze melding de gevaren van asbest benadrukt worden. In de artikelsgewijze toelichting is in paragraaf 1.7 uitdrukkelijk opgenomen dat de stelselwijziging voor asbestverwijdering geen verlaging van de prioriteiten betekent.

Als een eigenaar van een gebouw asbest uit een bouwwerk wil (laten) verwijderen, moet hij daar in de meeste gevallen melding van doen bij de gemeente. Daarbij maakt het niet uit hoeveel asbest hij wil verwijderen. In het Bouwbesluit 2012 staat aangegeven wanneer en onder welke voorwaarden een melding gedaan moet worden. Het asbest moet in de meeste gevallen verwijderd worden door een gecertificeerd asbestverwijderingsbedrijf. (Zie de website van Ascert voor een overzicht van gecertificeerde asbestinventarisatie- en asbestverwijderingsbedrijven.)

In sommige gevallen mag een particulier de asbestverwijdering zelf uitvoeren. Ook in dat geval moet hij melding doen bij de gemeente.

De hoofdregel is dat ten minste vier weken voor de aanvang van de werkzaamheden de sloopmelding bij het bevoegd gezag gedaan wordt.  In een beperkt aantal gevallen, bijvoorbeeld mutatieonderhoud, kan deze termijn verkort worden tot vijf werkdagen. Soms is er geen sloopmelding nodig. De eisen waaraan een sloopmelding moet voldoen staan in artikel 1.26 Bouwbesluit.

REACH-verordering en Productenbesluit Asbest

De REACH Verordening (EG) 1907/2006 is een Europese verordening over de productie van en handel in gevaarlijke stoffen, waaronder asbesthoudende producten of voorwerpen. Het doel van deze verordening is bescherming van de gezondheid van de mens en het milieu.

De verordening bevat een verbod op het maken, het gebruik en het handelen in voorwerpen en mengsels waar asbestvezels opzettelijk aan zijn toegevoegd.

Het verbod geldt niet voor het gebruik van asbesthoudende voorwerpen die al vóór 1 januari 2005 geïnstalleerd en/of in bedrijf waren. Ter bescherming van de volksgezondheid kan in de toekomst het gebruik van asbesthoudende voorwerpen worden ingeperkt, verboden of aan bepaalde voorwaarden gesteld. Als asbesthoudende materialen/voorwerpen aan vervanging toe zijn, dan is het verbod op het gebruik wel van toepassing.

In het Productenbesluit asbest Productenbesluit asbest zijn ook regels opgenomen in relatie tot asbesthoudende producten/voorwerpen. Na inwerkingtreding van de REACH is het Productenbesluit asbest overruled door deze hogere Europese wetgeving. Het Productenbesluit asbest is hier nog niet op aangepast. Hier wordt aan gewerkt.