GD1b-Daglichtafhankelijke schakelingen voor schakelen van verlichting toepassen

Algemeen

Nummer
GD1
Bedrijfstak
Metalelektro en MKB-metaal
Activiteit
In werking hebben van ruimte- en buitenverlichtingsinstallatie

Toepasbaarheid

Daglichtafhankelijke schakelingen of -regelingen ontbreken.

Conventionele armaturen met langwerpige fluorescentielampen (TL) zijn aanwezig in bedrijfshal.

Verlichting is apart schakelbaar langs ramen en/of onder daglichtopeningen.

Beschrijving

Bij daglicht is het vaak niet nodig de lichten te laten branden. Een daglichtafhankelijke schakeling zet de armaturen helemaal uit bij voldoende binnenvallend daglicht. Als onvoldoende daglicht is, kan het licht wel (tijdelijk) aan. Op deze manier is er geen elektriciteitsgebruik om momenten dat het niet nodig is, dit is de energiebesparing.

Een veel toegepaste lichtsensor is een kleine zwarte buis in het armatuur of een grijze klem die een individuele armatuur en TL-lamp aanstuurt. Ook kan een centrale lichtsensor een groep armaturen en TL-lampen aansturen. Een lichtsensor kan ook in de behuizing van een aanwezigheidssensor zitten. Afhankelijk van het verlichtingssysteem schakelen de armaturen per eindgroep.

In tegenstelling tot een daglichtafhankelijke regeling schakelt een daglichtafhankelijke schakeling de lichtbron wel uit. De energiebesparing ontstaat door het verlagen van het aantal branduren van het kunstmatige verlichtingssysteem. Dit kan met een daglichtafhankelijke schakeling via een schemerschakelaar of een magneetschakelaar. Daglichtafhankelijke regelingen en lichtsensoren zijn in de volgende uitvoeringen beschikbaar:

  • een lichtsensor die met een clip op het armatuur zit en per armatuur het lichtniveau regelt. Ook kan de sensor vlakbij het armatuur zitten
  • een centrale lichtsensor die de armaturen in een ruimte of per patroon (als stelsel van een gebouw) regelt. Hierbij ligt het aantal te regelen armaturen vast (via ‘master’ en ‘slave’)
  • een schemerschakelaar, deze heeft meestal een schakelcapaciteit tot ongeveer 3 kW. Toch is het verstandig om bij elektronisch bedreven armaturen een lagere belasting van bijvoorbeeld 
    2 kW toe te passen omdat de inschakelstromen hoog zijn. De schemerschakelaar kan samengaan met een astronomische tijdschakelaar
  • een schemerschakelaar in combinatie met een contactor of relais voor het schakelen van grotere elektrische vermogens (hoger dan 3 kW). De contactor of relais neemt de schakelfunctie over van een ‘gewone ‘schemerschakelaar.

Doelmatig beheer en onderhoud

Doelmatige werking en gebruik van ruimte- en buitenverlichting:

  • Periodiek schoonmaken van armaturen, lampen, reflectoren en bijhorende schakelingen en regelingen.
  • Vervang tijdig defecte lampen.
  • Aanpassen van het verlichtingsniveau aan de activiteit.

Doelmatige werking en gebruik installaties:

  • Buiten bedrijfstijden apparatuur, machinerie en installaties uitschakelen die onnodig aanstaan.
  • Periodiek de tijdinstellingen controleren en waar nodig herprogrammeren.
  • Borgen van de goede werking van installaties die passen bij een juist gebruik (overeenkomstig de ontwerpuitgangspunten).
  • Uitvoeren van preventief onderhoud.

Financiële aspecten

Geinstalleerd vermogen per verlichtingsgroep is minimaal 0,7 kW.

Daglichtoppervlak in dak is minimaal 10% van dakoppervlak of daglichtoppervlak in gevel is minimaal 30% van vloeroppervlak.

Zelfstandig moment: Ja. Natuurlijk moment: Ja.