Natuurlijke of zelfstandige momenten
Sommige maatregelen verdienen zich alleen terug op een zogenaamd natuurlijk moment. Bij een natuurlijk moment moet de drijver van de inrichting toch al kosten maken voor vernieuwing of reparatie. Alleen de extra kosten voor de energiezuinige maatregel tellen dan mee voor het bepalen van de terugverdientijd.
Gepland natuurlijk moment
Geplande natuurlijke investeringsmomenten zijn bijvoorbeeld:
- normaal preventief onderhoud (periodiek onderhoud van installaties en technieken)
- verbouwen
- vernieuwing
- van verlichting, als de drijver van de inrichting toch al de oude verlichting uit het plafond haalt
- verwarmingsinstallatie, als de oude ketel toch al aan vervanging toe is
- groot preventief onderhoud (zoals het stoppen van productieprocessen)
- oprichten, uitbreiden en/of veranderen van installaties en activiteiten binnen een inrichting (zoals nieuwbouw, uitbreiding bedrijfsactiviteiten, aanpassen van de bedrijfsformules) en
- wijzigingen van eigendom en/of in bedrijf nemen van een gebouw (als de nieuwe eigenaar bij verhuizing, verkoop of aankoop van gebouwen het gebouw verbouwt of nieuwe apparaten of machines plaatst).
Is een natuurlijk moment geweest maar is de maatregel niet getroffen, dan zal het bevoegd gezag die maatregelen, niet-proportionele omstandigheden daargelaten, alsnog eisen. In het Informatieblad toezicht en handhaving is opgenomen hoe het bevoegd gezag met deze situatie om kan gaan.
Ongepland natuurlijk moment
Ongeplande investeringsmomenten zijn bijvoorbeeld het kapot raken van installaties en technieken waardoor vernieuwing of reparatie nodig is.
Direct uitvoerbaar (zelfstandig moment)
Naast 'natuurlijke momenten' zijn er ook 'zelfstandige momenten'. Dit houdt in dat een maatregel zich op elk moment terugverdient binnen 5 jaar. In de EML heet dat een ‘direct uitvoerbare’ maatregel. Zo’n maatregel moet dus zijn uitgevoerd als de EML systematiek wordt gevolgd.
Afspraken maken over een maatregel
Als er op korte termijn een natuurlijk moment zal zijn, kan de (toch al direct uitvoerbare) maatregel nog goedkoper. Het is dan redelijk dat het bevoegd gezag hiermee rekening houdt en dit ook vastlegt.
Als ondanks de gemaakte afspraak een gepland natuurlijk moment niet doorgaat, dan is er geen natuurlijk moment meer. De afspraak is dan ook niet meer geldig en de maatregel dient direct uitgevoerd te worden.
Soms is er een reden om afspraken over natuurlijke momenten in maatwerkvoorschriften vast te leggen. Bijvoorbeeld als de drijver van de inrichting zich in het verleden niet aan afspraken hield.