Zorgplicht in het Activiteitenbesluit

In artikel 2.1 van het Activiteitenbesluit staat de zorgplicht. Deze houdt - vrij vertaald - in dat een bedrijf alle negatieve gevolgen voor het milieu zoveel mogelijk moet voorkomen of anders beperken. De zorgplicht geldt voor alle 'gebruikelijke' milieuaspecten.

Wanneer geldt de zorgplicht?

De zorgplicht geldt voor inrichtingen type A en B. Voor inrichtingen type C (vergunningplichtige inrichtingen) geldt de zorgplicht alleen voor activiteiten waarop hoofdstuk 3 van toepassing is.

De zorgplicht komt aan de orde als een bepaalde paragraaf in het Activiteitenbesluit een bepaald milieuaspect niet of niet voldoende regelt. In dat geval zeggen we dat het Activiteitenbesluit de materie 'niet uitputtend regelt'. Zorgplicht komt aan bod bij toezicht en bij het stellen van maatwerk.

Alleen voor genoemde milieuaspecten

Alleen de milieuaspecten die in artikel 2.1, tweede lid, worden genoemd vallen onder de zorgplicht. Dit zijn alle 'gebruikelijke' milieuaspecten:

  • afvalstoffenbeheer
  • bodemverontreiniging
  • doelmatig gebruik energie
  • geluidhinder en trillinghinder
  • lichthinder en beschermen duisternis
  • luchtverontreiniging, stofhinder en geurhinder
  • risico's voor de omgeving en ongewone voorvallen
  • verontreiniging grondwater en oppervlaktewater
  • werking afvalwatervoorzieningen en afvalwaterbeheer
  • verkeer van personen en goederen van en naar de inrichting
  • onderhoud van de inrichting

Voor andere aspecten kan het bevoegd gezag dus geen beroep op de zorgplicht doen.

Toezicht en handhaving op de zorgplicht

Het bevoegd gezag kan in principe direct toezicht houden en handhaven op het zorgplichtartikel als er geen uitputtende regeling in het Activiteitenbesluit zelf te vinden is. Het spreekt voor zich dat niet ieder bedrijf dit kan zien aankomen. De rechter accepteert een handhavingsactie op basis van de zorgplicht daarom alleen onder zeer strikte voorwaarden.

Zie voor een uitgebreide bespreking hiervan de vraag en antwoord over zorgplicht.

Maatwerk op basis van de zorgplicht

Als het Activiteitenbesluit een bepaald milieuaspect voor een bepaalde activiteit niet uitputtend regelt, kan het bevoegd gezag maatwerkvoorschriften op basis van de zorgplicht opstellen (artikel 2.1, lid 4).

Zie verder onze pagina over maatwerkmogelijkheden. Hier staat ook een tabel waarin per artikel van het besluit is aangegeven of het stellen van maatwerk op basis van de zorgplicht kan.