Milieueffectrapport en nieuwe algemene milieuregels voor windturbineparken

Aanleiding

Sinds een uitspraak van de Raad van State (RvS) over een Nederlands windturbinepark op 30 juni 2021, kunnen de rijksregels voor windturbineparken in het Activiteitenbesluit niet meer worden toegepast. Voor bestaande parken (ongewijzigd sinds 30 juni 2021) is er een tijdelijke 'overbruggingsregeling'.

Het Rijk moet als gevolg van de uitspraak opnieuw algemene milieuregels voor windturbineparken opstellen. Als voorbereiding voor het opstellen van deze Rijksregels maakt het Rijk een milieueffectrapport (MER).

Milieueffectrapport als basis voor nieuwe algemene milieuregels

Het maken van een milieueffectrapport is een voorwaarde om te komen tot nieuwe algemene milieuregels voor windturbines. Het gaat vooral om regels over externe veiligheid, geluidhinder, slagschaduw en lichtschittering. Deze nieuwe rijksregels komen in Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s), zoals het Activiteitenbesluit. Voor het gehele traject is er uitgebreide participatie (inspraak) van alle belanghebbenden, stakeholders en bevoegde gezagen. Het inbrengen van zienswijzen via internetconsultatie is onderdeel van deze participatie.

De eerste stap in het maken van het milieueffectrapport is het doen van onderzoek. Dat onderzoek moet voldoende informatie op tafel brengen om het milieubelang volwaardig te kunnen meewegen in de besluitvorming. Hiervoor is een scherpe afbakening nodig: waarop moet het onderzoek zich vooral gaan richten, wat is minder belangrijk, en wat kan zelfs helemaal buiten beschouwing blijven? Dit noemt men 'reikwijdte en detailniveau' en legt het Rijk vast in een 'Notitie Reikwijdte en Detailniveau' (NRD). Aan de hand van de NRD wordt vervolgens het milieueffectrapport gemaakt.

In het milieueffectrapport komt de onderbouwing van de 'voorkeursvariant' van de nieuwe algemene regels en de te onderzoeken alternatieven. Het milieueffectrapport dient hiermee als onderbouwing van de nieuwe regels in het op te stellen besluit dat de AMvB's wijzigt, het wijzigingsbesluit. De nieuwe algemene regels komen in het Activiteitenbesluit en – zodra deze in werking is – in de AMvB's met Rijksregels onder de Omgevingswet. Afhankelijk van de maatwerkmogelijkheden binnen de nieuwe Rijksregels voor windturbineparken, wordt onderzocht of er een overgangsregeling nodig is.

In dit traject geeft de Raad van State advies, zoals altijd in wetgevingstrajecten. Ook worden adviezen van de Commissie m.e.r. verwerkt. Het concept-MER en het hierop gebaseerde concept van de nieuwe milieuregels publiceert het Rijk tegelijkertijd gezien de inhoudelijke samenhang. Ook worden de inspraakprocedures gecombineerd.  Een verslag met het resultaat van de internetconsultatie en de verwerking daarvan in het wijzigingsbesluit komt op internetconsultatie.nl.

Procedurestappen

De stappen voor de procedure van het milieueffectrapport en het opstellen van de milieuregels voor windturbines zijn:

• voorbereiding van de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) voor het milieueffectrapport (MER) over de milieuregels
• publicatie en participatie voor de NRD
• advies van Commissie m.e.r. over NRD
• voorbereiding procedure voor de nieuwe milieuregels
• bespreking concept-MER met de begeleidingscommissie
• publicatie concept-MER en start internetconsultatie (zienswijzen)
• advies van de Commissie m.e.r. over MER
• verwerking van de zienswijzen en adviezen
• definitief MER
• starten procedure wijzigings-AMvB op basis van het MER
• plaatsing in het Staatsblad en inwerkingtreding van de wijzigings-AMvB

Planning en mijlpalen

In de Kamerbrief van 25 mei 2023 geeft de staatssecretaris aan dat verwacht wordt dat de nieuwe milieuregels begin 2024 gereed zijn.

Onderzoeken in relatie tot windturbines

Al voor de uitspraak liepen er enkele onderzoeksprojecten over windenergie. De resultaten uit deze onderzoeken kunnen mogelijk gebruikt worden voor de nieuwe milieuregels voor windturbines. Informatie over onderzoeken over windturbines in relatie tot gezondheid komt beschikbaar via onder andere het Expertisecentrum Windenergie en Gezondheid bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het Nationaal Programma Regionale Energie Strategie (NPRES) heeft een pagina met onderzoeken over afstandsnormen en windturbines.

Gevolgen voor andere andere activiteiten

De hier vermelde werkzaamheden rond regels voor windturbineparken, waren opgestart vanuit een tijdelijk Rijks breed actieprogramma (zie Kamerbrief). Vanuit dat actieprogramma was het Rijk ook gestart met het onderzoeken van de gevolgen van de uitspraak voor Rijksregels anders dan voor windturbineparken.