Gevaar van kruisbesmetting voor omliggende bedrijven
Dieren kunnen ziektes bij zich dragen, waardoor risico's ontstaan voor andere bedrijven die in de naaste omgeving liggen. Dit noemen we besmettingsgevaar: het gevaar van kruisbesmetting. Besmettingsgevaar wordt in de eerste plaats geregeld in de regelgeving over de diergezondheid.
Besmettingsgevaar in milieuregelgeving
In de milieuregelgeving is ruimte voor een aanvullende toets op besmettingsgevaar, althans bij het verlenen van de omgevingsvergunning milieu. Maar als het omliggende bedrijf bijzonder kwetsbaar is, is dat voor diens eigen risico.
Besmettingsgevaar in de ruimtelijke ordening
Bij ruimtelijke ordening is gevaar van kruisbesmetting van belang. Het beleid op het gebied van diergezondheid en veehouderijen is volop in beweging, bijvoorbeeld bij het wetsvoorstel over dieraantallen en gezondheid. Er zijn al wel mogelijkheden om grenzen te stellen aan dieraantallen. Verder maakt de provincie Noord-Brabant gebruik van een experiment onder de Crisis- en herstelwet.
Gevaar van kruisbesmetting in milieuregelgeving
Er is ruimte voor een aanvullende toets van gevaar voor kruisbesmetting bij het beoordelen van aanvragen voor omgevingsvergunning milieu. Bij bedrijven die volledig onder het Activiteitenbesluit vallen, is dit niet mogelijk.
Omgevingsvergunning milieu
Er is ruimte voor een aanvullende toets van gevaar voor kruisbesmetting bij het beoordelen van aanvragen voor omgevingsvergunning milieu. In de eerste plaats is besmettingsgevaar geregeld in de regelgeving over de diergezondheid. Dat ruimte is voor een aanvullende toets blijkt uit jurisprudentie over bgevaar van kruisbesmetting. Zie bijvoorbeeld uitspraak ABRvS, 201112097/1/A4, 19 juni 2013, Noord-Brabant: "8. [appellante] vreest, gelet op de geringe afstand tussen haar eigen stallen en de opslagloods voor mest, voor kruisbesmetting van haar dieren (...).
.1. Zoals de Afdeling eerder heeft overwogen (uitspraak van 28 november 2012 in zaak nr. 201105076/1/A4), is de bestrijding van besmettelijke dierziekten primair geregeld in andere wetgeving dan de Wet milieubeheer. Daarnaast blijft in het kader van vergunningverlening krachtens de Wet milieubeheer ruimte voor een aanvullende toets."
In deze uitspraak is ook mooi het verschil te zien met risico's voor de volksgezondheid. Appellante vreest ook voor gevaar voor de volksgezondheid. Daarover zegt de Afdeling onder overweging 8.1: "Indien door het in werking zijn van een inrichting risico's voor de volksgezondheid kunnen ontstaan, moeten deze risico's gelet op artikel 1.1, tweede lid, aanhef en onder a, van de Wet milieubeheer als gevolg voor het milieu bij de beoordeling van de aanvraag worden betrokken."
Maar is een bedrijf in de omgeving van de veehouderij bijzonder gevoelig, dan is dat voor diens eigen risico, zo blijkt uit jurisprudentie over bijzondere gevoeligheid.
Activiteitenbesluit
Het Activiteitenbesluit bevat eisen voor veehouderijen (bijvoorbeeld eisen over landbouwhuisdieren houden en meer algemene eisen zoals voor afval). Het is niet helemaal duidelijk of het juridisch mogelijk is om met maatwerkwerkvoorschriften eisen te stellen specifiek voor het aspect gevaar van kruisbesmetting of om te handhaven op de zorgplicht van artikel 2.1 Activiteitenbesluit.
Het is in ieder geval niet mogelijk om een maatwerkmogelijkheid in bepaling van de activiteit te gebruiken. Zulke artikelen staan niet in het Activiteitenbesluit.
Maatwerkmogelijkheid via de zorgplicht van artikel 2.1 Activiteitenbesluit en handhaven daarop: dat punt is juridisch niet helemaal duidelijk. In principe valt besmettingsgevaar niet onder de reikwijde van de algemene zorgplicht, omdat dit niet genoemd staat in lid 4 van artikel 2 van het Activiteitenbesluit. Dat lid geeft een limitatieve opsomming.
Maar een uitspraak van de Rechtbank Oost-Brabant van 26 juni 2013 over de tijgermug lijkt misschien wel ruimte te bieden om te handhaven en maatwerkvoorschriften te stellen voor besmettingsgevaar via de zorgplicht van artikel 2.1 Activiteitenbesluit. De lijn van deze uitspraak is (nog) niet bevestigd in andere uitspraken van rechtbanken noch in een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.