Voorzorg in milieubesluiten
Binnen de milieuregelgeving hebben decentrale overheden enige ruimte voor (extra) maatregelen om mogelijke gezondheidsrisico's van veehouderijen te beperken. Dat kan via maatwerk onder het Activiteitenbesluit en bij een omgevingsvergunning milieu.
Vastgestelde grenswaarden
Via voorzorg kan het bevoegd gezag gezondheidsrisico's meewegen, wanneer daarvoor in de wetgeving ruimte is. Het is niet mogelijk om strengere eisen te stellen dan de in de wet (of verordening) opgenomen grenswaarden voor emissies of de immissie. Bij (de belangenafweging van) zulke vastgestelde grenswaarden is in principe al rekening gehouden met voorzorg.
Voor zulke genormeerde risico's (fijnstof, ammoniak) is er geen ruimte is om de vergunning te weigeren, als aan de geldende eisen wordt voldaan. Ook is er dan maar zeer beperkte ruimte om extra emissiebeperkende maatregelen voor te schrijven.
Endotoxinen
Voor endotoxinen zijn geen wettelijke grenswaarden vastgesteld. Voor de emissies van deze stoffen is daarom ruimte om bij de beoordeling van de aanvraag rekening te houden met voorzorg. Daarbij blijven de beoordelingsregels van artikel 2.14 van de Wabo wel leidend.
Het bevoegd gezag kan via voorzorg voor endotoxinen maatwerkvoorschriften stellen of voorschriften verbinden aan de omgevingsvergunning milieu.
Leiden voorschriften onvoldoende tot het voorkómen of beperken van mogelijke risico's door endotoxinen? Dan is weigeren van de omgevingsvergunning milieu juridisch gezien mogelijk. Maar er moeten zwaarwegende redenen zijn om hiertoe over te gaan. Dit gezien de gevolgen van weigering voor de aanvrager en de onzekerheid van de risico's.
Uiteindelijk is het oordeel van de rechter bepalend. Binnen de ruimtelijke ordening liggen in het algemeen meer mogelijkheden voor risicobeperking dan via het weigeren van een omgevingsvergunning milieu.
Geitenhouderijen
Geitenhouderijen worden in verband gebracht met een groter risico op longontsteking voor omwonenden. Het is nog onduidelijk wat hiervan de oorzaak is. Er zijn dus geen aangrijpingspunten om via voorschriften in de vergunning of via maatwerk de risico's te beperken.
In sommige situaties kan het bevoegd gezag een vergunningaanvraag voor een (uitbreiding van) een geitenhouderij weigeren. Daarover is jurisprudentie bekend.
Tot slot
De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State respecteert steeds de discretionaire bevoegdheid van het bevoegd gezag. Dat betekent dat gemeenten en provincies beoordelingsvrijheid hebben bij het stellen van maatwerkvoorschriften en het verbinden van voorschriften aan de omgevingsvergunning milieu.
Meer achtergrondinformatie over voorzorg leest u in het onderdeel Juridische verdieping milieu.
Het onderdeel Instrumenten milieu gaat in op voorzorg bij het meewegen van gezondheidsrisico's voor omwonenden van veehouderijen.