Afwegingen bij vergunningverlening Afvalwaterzuivering

De uitgangspunten voor de bescherming van het milieu tegen verontreiniging door de lozing van afvalwater zijn vastgelegd in:

  • de Waterwet (Wtw)
  • de Wet milieubeheer (Wm)
  • het Activiteitenbesluit
  • de Instructieregeling lozingsvoorschriften milieubeheer

In het algemeen geldt ter bescherming van het oppervlaktewater, de riolering en de goede werking van de zuiveringsinstallatie het algemene zorgplichtbeginsel, genoemd in de artikelen 1.1a en 10.1, van de Wm en artikel 2.1 van het Activiteitenbesluit.

Afvalwater

Huishoudelijk afvalwater is het afvalwater dat voornamelijk afkomstig is van menselijke stofwisseling. In de zorgsector kan dit afvalwater hogere concentraties medicijnresten bevatten dan afvalwater van huishoudens. Daardoor kan lokale zuivering van deze afvalwaterstroom rendabeler zijn dan mengen met ander huishoudelijk afvalwater en zuivering in een RWZI.

Er moet een afweging gemaakt worden op basis van artikel 10.29a Wm voor het afvalwater. In principe wordt huishoudelijk afvalwater afgevoerd naar een RWZI. Ander afvalwater moet aan de bron worden gezuiverd.

Het mengen van ander afval met huishoudelijk afvalwater heeft tot effect dat er geen sprake meer is van huishoudelijk afvalwater maar van bedrijfsafvalwater. Het bedrijf moet zelf zorgen voor zuivering/afvoer van bedrijfsafvalwater, er is geen verplichting dit afvalwater toe te staan op het gemeentelijke riool. De gemeente heeft wettelijk alleen de zorgplicht voor de inzameling en transport van huishoudelijk afvalwater naar de RWZI.

De vier belangen die deze wetten en regeling over afvalwater behartigen zijn:

  • De doelmatige werking van een openbaar riool en de verwerking van het slib uit het openbaar riool
  • De doelmatige werking van de zuiveringsinstallatie
  • De bescherming van de kwaliteit van het oppervlaktewaterlichaam
  • De bescherming van de bodem

Hergebruik gezuiverd afvalwater

Het afvalwater wat uit de waterzuivering van pharmafilter komt, is zo schoon dat bij een lozing op het riool de doelmatigheid van het riool wordt verstoord. Er wordt water op het riool gebracht wat niet hoeft te worden gezuiverd. Het gezuiverde water wordt eigenlijk weer vervuild in het riool. Het water uit de eigen waterzuivering is minder verontreinigd dan effluent uit een communale zuivering. De doelmatigheid wordt ook belemmerd doordat de hoeveelheid water capaciteit vergt van het rioolstelsel dat niet kan worden gebruikt voor de afvoer van vervuild afvalwater.

Het gezuiverde afvalwater kan worden ingezet voor proceswater of gietwater voor beplanting. Gezien de lozingsvolgorde volgens artikel 10.29a Wm is lozing op de bodem of oppervlaktewater na hergebruik de lozingsroute met de meeste voorkeur.

Toch een afvalwaterlozing

Bij het toestaan van een lozing van afvalwater naar de bodem moet aangetoond zijn dat de zuivering geschikt is voor de gebruikte medicijnen. Er kunnen grenswaarden gesteld worden aan zware metalen die veel voorkomen bij cytostatica. Het onderzoeken op grenswaarden moet wel kosteneffectief gebeuren. Onderzoek op medicijnresten zijn dure onderzoeken. Het gaat erom dat je zeker wilt zijn dat de installatie werkt waarvoor hij ontworpen is. De goede werking van de zuivering kan ook aangetoond worden met simpel te meten grenswaarden. Er zijn een aantal mogelijkheden om voorschriften te stellen. Vraag bij advies aan de waterbeheerder. Bij een lozing naar oppervlaktewater is een watervergunning nodig, dit kan niet in een omgevingsvergunning worden voorgeschreven.

Voorstel voorschrift Afvalwater 1

Het afvalwater van het ziekenhuis moet door een speciale afvalwaterzuivering die gericht is op de verwijdering van medicijnresten uit het afvalwater.

  • optie A: Het gezuiverde water moet worden hergebruikt in het ziekenhuis.
  • Optie B: Er moet een onderzoek plaatsvinden hoe het gezuiverde afvalwater ingezet kan worden al proceswater.
  • Optie C: Bij een lozing op de bodem of het hemelwaterriool moet de zuiveringsinstallatie moet voor de macroparameters zoals TOC, BZV en N-Kj het verwijderingsrendement van 99% hebben. Dit is een ontwerpnorm.

optioneel:

Bij lozing op (het oppervlaktewater) of de bodem of hemelwaterriool gelden de volgende grenswaarden in een steekmonster:

Zware metalen:

grenswaarden afvalwater
stofnaam Grenswaarde
(microgram per liter)
Cadmium 0,4
Kwik 0,1
Koper 1,1
Nikkel 4,1
Lood 5,3
Zink 13
Chroom 2,4
Totaal TOC 15 mg/l
Totaal Stikstof 10 mg/l
Totaal Fosfaat 3 mg/ l

Het effluent mag niet worden geloosd op het vuilwaterriool.

Toelichting: Een zuiveringsinstallatie kan bestaan uit een vergistingsinstallatie voor verwerking van het organisch slib en het zuiveren van het afvalwater met fysische chemische naschakeltechnieken. Medicijnresten moeten onder de detectiegrens zijn gebracht.

Bij lozing op het vuilwaterriool is een restant medicijnen niet onoverkomelijk doordat deze dan niet hoger zullen zijn dan in huishoudelijk afvalwater, daar is de RWZI op ingericht. Mogelijk zal een zuiveringsbeheerder vanuit zuiveringsheffing andere parameters opnemen.

Voorstel voorschrift Afvalwater 2

Van de in het influent aanwezige en/of meetbare medicijnen, brandvertragers, hormoonverstorende stoffen en röntgencontrast vloeistoffen dienen na het doorlopen van de zuiveringsinstallatie geen sporen meer waarneembaar te zijn. Het water uit de zuiveringsinstallatie, effluent, moet zoveel mogelijk worden hergebruikt.

Wanneer hergebruik niet mogelijk is dan vindt lozing van het afvalwater plaats op de bodem of het hemelwaterriool.

Toelichting: De zuivering en ook de monitoring moet afgestemd zijn op het medicijnaanbod uit de zorginstelling. Het afvalwater bereikt na zuivering zo’n graad dat het bijna drinkwaterkwaliteit nadert, maar in ieder geval ingezet kan worden als proceswater. Voorbeelden, spoelwater, water voor toilet, water voor beregening voor planten. Dit hergebruik vraagt wel investeringen in bouwwerken en installaties dus kan niet zomaar worden ingevoerd.

Als parameter voor goede werking van de installatie kan geleidbaarheid ook een indicatie zijn.

Wanneer de werking van de installatie ter discussie staat door de procesvoering kan bij installatie/ontwerp onderzoek verlangd worden om de  parameters voor hormoon: AR, GR, PR en ER array. Keuze ligt aan gebruik van deze stoffen in de zorginstelling.

Parameters kunnen ook zijn: gebruikte röntgencontrast vloeistoffen, voorbeeld, Johexol, amidotrizoïnezuur. Het beoordelen van afvalwater op medicijnen is een zeer dure analyse. Een standaardnorm voor medicijnen in afvalwater is er niet op grond van de KRW. Om de werking van de zuivering te controleren kan opgenomen worden af en toe een steekmonster te nemen.

Voorstel voorschrift Afvalwater 3

Op basis van het verwachte verwijderingsrendement voor de medicijnen, brandvertragers, hormoonverstorende stoffen en röntgencontrastvloeistoffen moeten de volgende voorwaarden worden nageleefd:

  • aantoonbare deugdelijke dimensionering van de installatie,
  • aantoonbaar deugdelijk onderhoud en
  • aantoonbare geschiktheid van de maatregel voor dit doel.

Voorstel voorschrift Afvalwater 4

Er moet een beheerplan afvalwater worden opgesteld:

Meten en registreren

  • Het effluent van het Pharmafilter moet altijd kunnen worden onderworpen aan continue debietmeting (met registratie en integratie) en bemonstering ter verzameling van etmaalmonsters en steekmonsters.
  • De vergunninghouder moet de kwaliteit en kwantiteit van het afvalwater conform de (goedgekeurde of aanvraag opgenomen) beheersplan bewaken (beheersplan behoeft de schriftelijke goedkeuring van het bevoegd gezag).
  • Wijzigingen in het beheersplan zoals bijvoorbeeld het ontwerp, constructie en plaats van de meet- en bemonsteringsvoorzieningen behoeven de schriftelijke goedkeuring van het bevoegd gezag.
  • De meet- en bemonsteringsvoorzieningen (de controlevoorziening) moeten op elk moment goed bereikbaar en toegankelijk zijn en voldoen aan algemene veiligheidsaspecten.
  • In het beheersplan moet minimaal aandacht worden besteed aan:
    - de frequentie en wijze van bemonstering van afvalwater
    - de monsternameapparatuur/controlevoorziening
    - de parameters die worden geanalyseerd
    - de gehanteerde analysemethoden met bijbehorende detectiegrenzen
    - de wijze van rapporteren
    - debietmeting

Beheer en onderhoud

De lozingswerken, de zuiveringsinstallatie en de meet- en controlevoorzieningen moeten doelmatig functioneren, in goede staat van onderhoud verkeren en met zorg worden bediend.

Rioleringstekening

Er moet een actuele rioleringstekening bij het bevoegd gezag aanwezig zijn. Hierop is aangegeven waar zich de meetpunten en lozingspunten bevinden.




voor lozing op oppervlakte

Voor lozing op oppervlakte water is toestemming, vergunning, van de waterkwaliteitsbeheerder nodig.

Beheersplan

Beheersplan: het afvalwaterbeheersingssysteem. Het beheersplan draagt een operationeel karakter. In het beheersplan wordt aangegeven welke procedures en werkinstructies relevant zijn en welke informatie tijdens het verwerkingsproces wordt geregistreerd.