NSL projecten en maatregelen

In 2020 vindt voor het elfde jaar de monitoring van het Nationale Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) plaats. De NSL-coördinatoren van de betrokken overheden ontvangen nieuwsberichten over hun taken en verantwoordelijkheden bij de uitvoering van de monitoring.

Dit is het bericht van 14 mei 2020.

Het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) stopt bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werkt samen met de NSL-partners aan een goede afronding van het NSL-programma. Hoewel het van belang is om vooruit te kijken richting de Omgevingswet verdient de afronding van het NSL-programma onder de Wet Milieubeheer ook aandacht. Het ministerie van IenW onderzoekt hoe de afronding van het NSL kan plaatsvinden. Daarvoor is actuele en volledige informatie gewenst om de juiste keuzes te kunnen maken.

Ter informatie:

  • De stand van zaken van NSL-projecten en maatregelen.
  • De wettelijke mogelijkheden die er zijn voor de uitvoering van projecten en maatregelen onder het huidige recht en/of onder de Omgevingswet.
  • Stuur deze mail door naar eigen inzicht binnen uw organisatie!

Gevraagd:

  • Ga voor uw projecten met een status 'On hold' of 'In voorbereiding' na of u daarvan de besluitvormingsprocedure verder kan oppakken als het NSL als grondslag dient.
  • Ga voor uw maatregelen de status na en actualiseer daar waar nodig.
  • Heeft u maatregelen met status 'Voornemen verzoek ontheffing', beantwoord u dan de vier vragen en stuur deze aan luchtkwaliteit@rws.nl. Vóór 15 juni, de einddatum van deze MR2020.

Projecten

Het NSL bevat projecten, die in betekenende mate (IBM) bijdragen aan de luchtverontreiniging. Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet zal het NSL automatisch ophouden te bestaan. Het NSL is dan niet langer de basis waarop nieuwe projecten kunnen worden uitgevoerd. Het algemene overgangsrecht in de Invoeringswet Omgevingswet zorgt in veel gevallen er voor dat de voortgang van de projecten die in het NSL zijn opgenomen niet worden belemmerd.

In de monitoringstool zijn de NSL projecten opgenomen. Aan elk project is een status toegekend. De status zoals die is ingevuld in de monitoringstool is bepalend. Als u de status van uw project niet juist heeft ingevoerd in de NSL-monitoringstool kan dat betekenen dat u het NSL niet meer als basis voor besluitvorming kunt gebruiken.

De status waarin een project zich bevindt is relevant voor het overgangsrecht dat onder de Omgevingswet op het project van toepassing kan zijn.

Hierna is beschreven wat de status betekent voor de afronding van het NSL en de overgang naar de Omgevingswet. De NSL-partners (hierna: bevoegd gezag) worden gevraagd de status van de projecten na te gaan en te beoordelen of er een van de volgende keuzes vanuit het bevoegd gezag nodig is:

  • Het NSL als basis te gebruiken onder het overgangsrecht.
  • De projecten onder de Omgevingswet op te pakken.

Bureau Monitoring heeft een Excel bestand toegevoegd aan deze mail met alle NSL-projecten (xlsx, 56 kB). Hierin kunt u de status opzoeken van de projecten van uw organisatie. U kunt natuurlijk ook de monitoringstool raadplegen (in de lijst zijn eventuele veranderingen in de MR2020 niet verwerkt).

Tijdens de MR2020 over 2019 kunt u, zoals jaarlijks gebruikelijk, de voortgang van projecten actualiseren. Er zijn in totaal 664 projecten in 2019 in de Monitoringstool opgenomen:

De project statussen zijn onder te verdelen in:

  • On hold: 31
  • In voorbereiding: 192
  • Besluit: 50
  • Financiering rond: 0
  • Aanbesteding: 1
  • Uitvoering: 145
  • Afgerond: 151
  • Vervallen: 94

Juridische mogelijkheden per status

Projecten met de status:

  • Besluit
  • Financiering rond
  • Aanbesteding
  • Uitvoering

Projecten die vallen onder één van de vier bovenstaande statussen, zijn projecten die juridisch al verankerd zijn in onherroepelijke besluiten, zoals bestemmingsplannen, tracébesluiten of omgevingsvergunningen. In de monitoringstool worden deze besluiten aangemerkt als het toonaangevend besluit. Voor deze bestaande besluiten is in de Invoeringswet Omgevingswet overgangsrecht opgenomen.

Dit overgangsrecht houdt kort samengevat in:

  • Bestaande ruimtelijke plannen worden onderdeel van het tijdelijke deel van het Omgevingsplan dat van rechtswege ontstaat bij inwerkingtreding van de Omgevingswet.
  • Bestaande omgevingsvergunningen worden vergunningen op grond van de Omgevingswet.

Meer informatie over dit overgangsrecht vindt u bij omgevingsplan en vergunningen.

Conclusie: dit betekent dus dat het bevoegd gezag niets hoeft te doen om de projecten verder uit te kunnen voeren.

Projecten met de status:

  • In voorbereiding

Bovenstaande status houdt in dat een project nog niet verankerd is in een juridisch bindend besluit. U kunt ervoor kiezen om de besluitvormingsprocedure te starten na inwerkingtreding van de Omgevingswet. In dat geval moet het besluit en de procedure voldoen aan alle eisen van de Omgevingswet. Het NSL-programma kan dan niet meer als onderbouwing gebruikt worden. De status in de NSL-monitoring kan dan ongewijzigd blijven.

Als u  het NSL nog als grondslag wilt gebruiken dan is het nodig de besluitvormingsprocedure van deze projecten verder op te pakken vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet.

De Invoeringswet Omgevingswet bevat overgangsrecht dat inhoudt dat procedures die zijn gestart vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet worden afgerond op basis van het oude recht.

  • Voor tracébesluiten geldt dat als een ontwerptracébesluit ter inzage is gelegd op moment van inwerkingtreding van de Omgevingswet, het oude recht van toepassing blijft tot het tracébesluit onherroepelijk wordt. Het oude recht blijft onder voorwaarden ook van toepassing op projecten die door de minister van Infrastructuur en Waterstaat bij ministeriële regeling zijn aangewezen en waarvan de verkenning in een vergevorderd stadium is. Zie voor deze overgangsregels artikel 4.44 en 4.45 van de Invoeringswet Omgevingswet.
  • Bij besluiten (bijvoorbeeld bepaalde omgevingsvergunningen voor afwijken van een bestemmingsplan) die het bevoegd gezag met de reguliere procedure voorbereidt, geldt dat het oude recht van toepassing blijft tot het besluit onherroepelijk is, als het bevoegd gezag:
    • het besluit vóór de inwerkingtreding van de Omgevingswet heeft bekendgemaakt of
    • belanghebbenden in de gelegenheid heeft gesteld een zienswijze te geven (artikel 4:8 van de Algemene wet bestuursrecht)
  • Bij besluiten (bijvoorbeeld een bestemmingplan) die het bevoegd gezag met de uitgebreide procedure voorbereidt, geldt dat: als het bevoegd gezag het ontwerpbesluit vóór de inwerkingtreding van de Omgevingswet ter inzage heeft gelegd, het oude recht van toepassing is tot het besluit onherroepelijk wordt.

Voor meer informatie over het overgangsrecht voor lopende procedures.

Conclusie: dit betekent dat het bevoegd gezag nader kan onderzoeken of er actie nodig is om de projecten verder uit te kunnen voeren met het NSL als grondslag. Het bevoegd gezag heeft de keus tussen projecten uitvoeren met het NSL als grondslag of projecten uitvoeren onder de Omgevingswet. Na het maken van een keuze kan de monitoringstool ook geactualiseerd worden.

Projecten met de status:

  • On hold

De status on hold kan voor verschillende typen projecten van toepassing zijn. Het kan van toepassing zijn op projecten die in voorbereiding zijn (zie bovenstaande). Ook kan het van toepassing zijn op projecten die al in uitvoering zijn, maar tijdelijk voor een onbepaalde tijd zijn stil gelegd.

Conclusie

  • Als het on hold project een project in voorbereiding is, moet het bevoegd gezag zoals hierboven ook beschreven staat een keus maken tussen de uitvoering met het NSL als grondslag of de uitvoering onder de Omgevingswet.
  • Als het on hold project een project betreft die al in uitvoering is, dan moet het bevoegd de uitvoeringswerkzaamheden hervatten.
  • Het bevoegd gezag moet na het maken van een keuze de monitoringstool actualiseren.

Projecten met de status:

  • Afgerond
  • Vervallen

Een project met de status afgerond of vervallen behoeft uiteraard ook geen actie meer.

Conclusie: dit betekent dus dat het bevoegd gezag niets hoeft te doen.

Maatregelen

De Wet milieubeheer verplicht het uitvoeren van de maatregelen die in het NSL zijn opgenomen. Deze uitvoeringsplicht van maatregelen komt met de inwerkingtreding van de Omgevingswet te vervallen. Als de maatregelen onderdeel zijn van Awb-besluiten die onder het algemene overgangsrecht gelden, moeten zij op die basis wel worden uitgevoerd. Voor de overige maatregelen geldt op grond van de Omgevingswet geen uitvoeringsplicht meer.

Bureau Monitoring heeft een Excel bestand toegevoegd met alle NSL-maatregelen (xlsx, 135 kB). Hierin kunt u zien om welke maatregelen het gaat voor uw organisatie. Er zijn 922 maatregelen in 2019 in de Monitoringstool opgenomen:

  • Niet ingevuld: 1
  • Besluit: 20
  • Aanbesteding: 3
  • Uitvoering: 115
  • Afgerond: 729
  • Voornemen verzoekontheffing uitvoeringsplicht: 54

Als een maatregel op de status op niet ingevuld staat, dan is het niet duidelijk hoe ver en óf er een besluit genomen is. Het bevoegd gezag wordt verzocht het voortgangsformulier in de monitoringstool te actualiseren.

Indien een maatregel op de status in uitvoering of afgerond staat, hoeft daar door het bevoegd gezag niets voor gedaan te worden. Dit is ook het geval als er geen concrete einddatum is, een doorlopende uitvoering of toepassing is opgenomen.

Zodra er maatregelen op de status van besluit en/of aanbesteding staan, moeten deze maatregelen worden uitgevoerd. Dit op basis van het algemene overgangsrecht voor bestaande ruimtelijke besluiten. Zie voor meer uitleg over dit overgangsrecht bovenstaande paragraaf over projecten.

Als de maatregelen op de status voornemen verzoek ontheffing uitvoeringsplicht staan betekent dit, dat het bevoegd gezag het voornemen verzoek om ontheffing heeft aangegeven in de monitoringstool. Om meer inzicht te krijgen volgen een aantal vragen voor de NSL-partners die dit verzoek kenbaar hebben gemaakt:

  1. Wat is de onderbouwing om deze maatregel niet meer uit te voeren?
  2. Wat is de concentratie van NO2 en PM10 op de specifieke locatie van de maatregel (zoals gerapporteerd in het NSL)?
  3. Gaat het over een maatregel in een gemeente met overschrijdingen?
  4. Wordt de maatregel (alsnog) opgenomen in een gemeentelijk programma (onder de Omgevingswet)?

Informatie maatregelen naar Bureau Monitoring sturen

Aan de betreffende NSL-partners de vraag om informatie te geven op de vier opgenomen vragen over die (54) maatregelen die de status ‘voornemen verzoek tot ontheffing’ hebben. Bureau Monitoring gebruikt deze informatie om het Ministerie van IenW te adviseren over de uiteindelijke afronding van het NSL.

Stuur uw antwoorden aan luchtkwaliteit@rws.nl vóór 15 juni, de einddatum van de MR2020.

Ondersteuning door Bureau Monitoring

Bureau Monitoring zal u bij de komende Monitoringsronde weer ondersteunen bij de actualisatie van de invoergegevens en het invoeren van de huidige stand van zaken van projecten en maatregelen in de voortgangsformulieren. Op de website van InfoMil vindt u informatie over het NSL. Ook vindt u op deze pagina de link naar de web-based Handleiding Monitoring NSL. Daarnaast kunt u uw vragen schriftelijk stellen aan de helpdesk van InfoMil.

Helaas is het ons, in verband met het coronavirus, nog niet gelukt om de gebruikelijke telefonische helpdesk te starten. Zodra dit wel lukt, stellen wij u hiervan op de hoogte.

14 mei 2020