We laten de mensen niet stikken

'Het bijzondere verhaal van Delfzijl' is de titel van Veldman's workshop tijdens het congres 'Geboeid door stedelijke kavelruil'. Dit congres is op 11 april 2019 in De Mariënhof in Amersfoort door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het Kadaster in het kader van het Stimuleringsprogramma stedelijke kavelruil georganiseerd. Bijzonder is overigens nog zacht uitgedrukt. Immers, Delfzijl is ooit gebouwd op 80.000 inwoners met het oog op de komst van grootschalige havenactiviteiten, als satelliethaven van Rotterdam. Economische groei die er nooit helemaal is gekomen. Delfzijl telt krap aan 23.000 inwoners en ziet dit aantal jaarlijks met zo'n 300 afnemen. "De kaart van de stad laat flink wat grote groene vlekken zien." Veldman wijst de plekken aan waar in de jaren negentig, als gevolg van de krimpopgave, bulldozers honderden woningen letterlijk van de kaart zijn geveegd.

Aardbevingen

Daarmee was de ellende voor de stad echter nog niet voorbij. Aardbevingen ten gevolge van de gaswinning hebben in de afgelopen perioden flink wat woningen aangetast. In Delfzijl-Noord veroorzaakten de bevingen aan de huizen veel schade. Uit berekeningen blijkt dat 527 woningen op z'n minst moeten worden versterkt. "Vervolgens hebben we besloten om de versterking onderdeel te laten zijn van een plan voor toekomstbestendige en veilige woningen op een goede plek", vertelt Veldman. De wens van de gemeente is om een aantrekkelijke en compacte wijk en stad te ontwikkelen met goede voorzieningen. Kortom, wonen in en rondom het centrum versterken en daarbuiten meer verdunnen en vergroenen. "Vanuit die visie betekent het dat we de 527 woningen niet gaan versterken maar juist gaan slopen. De bewoners zouden dan elders in de stad een nieuwe plek en een nieuwe woning krijgen. Hiervoor zijn zogenoemde perspectieflocaties aangewezen die we in overleg met de bewoners willen invullen."

Herverkavelen

Het plan is in nauwe samenwerking met woningcorporatie Acantus tot stand gekomen. "Met het corporatiebezit komt het wel goed, waar wij ons vooral mee bezighouden zijn de woningen van de 141 huiseigenaren in de wijk. Ze hebben niet de grootste beurs en zijn vaak ook wat ouder maar ze zitten ook al jaren in onzekerheid over wat er met hun huis moet gaan gebeuren."

Hen nieuwe woningen op een andere plek in Delfzijl aanbieden lijkt op papier een goede optie. Vanuit het Rijk komt er flink wat geld voor de aanpak beschikbaar. Maar tegelijkertijd stuit het plan op nogal wat vragen. Veldman: "Ten eerste de ruil zélf. De huidige kavel met opstal is in de huidige staat gemiddeld één ton euro waard. De nieuwe, duurzaam gebouwde, woning zal zo'n 2,5 ton waard zijn. Dat betekent nogal wat. Nog los van de vraag of de belastingdienst met een dergelijke indirecte subsidie akkoord gaat, wordt zijn huis ook duurder qua verzekeringen en gemeentelijke belastingen. Kan de eigenaar dat betalen? En zal hij, wanneer hij daarmee wordt geconfronteerd, de deal willen sluiten? Hierover gaan we in gesprek. Maar ook het oversluiten van de huidige hypotheek zal", zo houdt hij de zaal voor, "problemen kunnen opleveren. Voor een aantal bewoners is bijvoorbeeld de inkomenspositie verslechterd in vergelijking met toen zij destijds de hypotheek afsloten."

Onlangs zijn alle bewoners in Delfzijl-Noord over het vernieuwingsplan op de hoogte gebracht. Daarop is volgens Veldman wisselend gereageerd. "Voor de meesten geldt dat ze snel duidelijkheid krijgen wat er met hun woning gaat gebeuren. Ook zien we deze ruilverkaveling als dé mogelijkheid dat mensen maar één keer hoeven te verhuizen. Daar reageren de bewoners zeer positief op."

Vraagtekens

Veel aanwezigen vinden het plan goed maar zetten toch vooral vraagtekens bij de uitvoerbaarheid. "Ik zie nog wel wat problemen met banken die mee willen", aldus de één. "Dit gaat de fiscus echt niet goedkeuren", aldus de ander. En iemand vraagt Veldman aan het einde van de workshop: "Wat nu als jullie helemaal niets doen?" Het is een opmerking die de bestuursadviseur enerzijds "begrijpelijk" zegt te vinden maar anderzijds "onbespreekbaar" vindt. "Die mensen hebben niet om aardbevingen gevraagd. We laten die mensen gewoon niet stikken."

Artikel geschreven door: Ouwerkerk Tekst & Advies