Doorschuiven Laddertoets
De nieuwe Ladder maakt het mogelijk om de Laddertoets door te schuiven. Dit geldt bij uitwerkingsplichten en wijzigingsbevoegdheden in het bestemmingsplan (moederplan), die men doorschuift naar de fase van de vaststelling van het uitwerkings- of wijzigingsplan. In de planregels van het moederplan moet dan staan dat men in dit verband een Laddertoets moet uitvoeren.
Motivering moederplan
Dat de Laddertoets op het niveau van het moederplan doorschuift, betekent niet dat geen motivering nodig is wanneer het bestemmingsplan mogelijkheden tot ontwikkeling biedt. Die zijn er in de vorm van uit te werken bestemmingen of wijzigingsbevoegdheden.
Op het niveau van het moederplan zal de uitwerkingsplicht of wijzigingsbevoegheid moeten voldoen aan artikel 3.1 van de Wro en artikel 3.1.6 lid 1 van het Bro. Dat betekent dat aannemelijk moet zijn dat er binnen de planperiode behoefte bestaat aan de ontwikkeling die het moederplan mogelijk maakt. Voor wijzigingsbevoegdheden geldt dat de behoefte aan een ontwikkeling nog niet vast hoeft te staan. Wel moet duidelijk zijn dat de behoefte aan de ontwikkeling zich binnen de planperiode kan voordoen.
Er zijn verschillen tussen de Laddertoets en de uitvoerbaarheidstoets. Het belangrijkste is dat voor de uitvoerbaarheidstoets het bevoegd gezag de behoefte niet zonder meer aan de hand van een vraag- en aanbodanalyse hoeft te onderbouwen. Bovendien lijkt minder betekenis toe te komen aan de voor de Ladder benodigde inventarisatie van de ontwikkelmogelijkheden binnen bestaand stedelijk gebied. (Voor zover het planologisch besluit betrekking heeft op een ontwikkeling buiten bestaand stedelijk gebied.) Door bij de uitvoerbaarheid zoveel mogelijk aansluiting te zoeken bij de Ladder kan het bevoegd gezag procesrisico’s voorkomen.
Gevolgen voor de vraag- en aanbodanalyse
In de Nota van Toelichting staat dat een uitwerkingsplicht of wijzigingsbevoegdheid waarbij de Laddertoets is doorgeschoven, niet meetelt als harde plancapaciteit bij de onderbouwing van behoefte aan andere nieuwe stedelijke ontwikkelingen. Uit jurisprudentie volgt dat een niet benutte wijzigingsbevoegdheid sowieso niet onder de harde plancapaciteit valt.
Botsproeven
Per 1 juli 2017 trad de nieuwe Ladder voor duurzame verstedelijking in werking. Deze bevat de mogelijkheid om de Laddertoets door te schuiven. Dit kan van een moederplan met uitwerkingsplicht of wijzigingsbevoegdheid naar het moment van vaststellen daarvan. Doel van de doorgeschoven Laddertoets is vergroting van de flexibiliteit van het bestemmingsplan. Ook is het doel om de onderzoekslasten waar mogelijk te verminderen. Zo houdt men rekening met de nieuwe Omgevingswet.
Het ministerie vroeg Stec Groep en Hekkelman om enkele botsproeven te doen met de doorgeschoven Laddertoets. De resultaten van deze botsproeven staan in een rapport (pdf, 905 kB). Voor meer informatie verwijzen wij naar de inhoud daarvan.
