Aan welke eisen moet de brandbeveiligingsinstallatie voldoen?

Vraag

Aan welke eisen moet de brandbeveiligingsinstallatie voor consumentenvuurwerk voldoen?

Antwoord

In voorschrift 5.2 van Bijlage 1 van het Vuurwerkbesluit zijn eisen opgenomen voor de brandbeveiligingsinstallatie. Binnen de inrichting moet een door het bevoegd gezag goedgekeurd uitgangspuntendocument (UPD)aanwezig zijn voordat met aanleg van de brandbeveiligingsinstallatie kan worden begonnen en voordat vuurwerk mag worden opgeslagen.

In het UPD zijn de uitgangspunten voor de opslag, zoals de hoeveelheid verpakt en onverpakt vuurwerk, de grootte van de ruimte en de wijze van opslag vastgelegd. Op basis van deze uitgangspunten worden in het UPD alle voor het goed functioneren van de sprinklerinstallatie van belang zijnde bouwkundige, installatietechnische en organisatorische aspecten in alle te beveiligen ruimtes omschreven. Het UPD is opgesteld volgens Memorandum nr. 60 (MEM60).

Aanleg brandbeveiligingsinstallatie

Bij aanleg (of wijziging) van de brandbeveiligingsinstallatie moeten de volgende stappen worden doorlopen:

  1. Het bedrijf laat een uitgangspuntendocument (UPD) opstellen.
  2. Het bedrijf laat dit UPD beoordelen door een inspectie-instelling.
  3. Het UPD inclusief het bewijs van beoordeling wordt ter goedkeuring aan het bevoegd gezag voorgelegd.
  4. Het bevoegd gezag neemt een besluit. Bij een goedkeuringsbesluit kan de installatie worden aangelegd.
  5. Na aanleg en voor ingebruikname vindt een inspectie plaats door een inspectie-instelling. Bij een goedkeurend inspectierapport mag de ruimte in gebruik worden genomen.

Ad. 1: Er zijn in het Vuurwerkbesluit geen eisen gesteld aan de opsteller van het UPD. Een inspectie-instelling mag vanwege de accreditatie-regels geen UPD opstellen.

Ad. 2: In het Vuurwerkbesluit is opgenomen dat een inspectie-instelling moet beoordelen of het UPD volgens MEM60 is opgesteld. Door de inspectie-instelling vindt geen beoordeling plaats of de beschreven situatie in het uitgangspuntendocument ook overeenkomt met de feitelijke situatie ter plaatse. Dat laatste is een taak van het bevoegd gezag.

Ad. 3: Het UPD moet inclusief het bewijs van beoordeling door de inspectie-instelling ter goedkeuring aan het bevoegd gezag worden voorgelegd. Het bevoegd gezag kan nooit een UPD goedkeuren zonder een bewijs van beoordeling door een inspectie-instelling.

Ad. 4: Het besluit van het bevoegd gezag om het UPD goed of af te keuren is een besluit waartegen bezwaar en beroep mogelijk is.

Ad. 5: Een opslagruimte of verkoopruimte kan pas in gebruik worden genomen nadat het bevoegd gezag het UPD heeft goedgekeurd en door een inspectie-instelling een goedkeurend inspectierapport is afgegeven.

Inspectie-instelling

Een door de Stichting Raad voor Accreditatie geaccrediteerde NEN-EN-ISO/IEC 17020 type A inspectie-instelling voor het uitvoeren van beoordelingen en inspecties van brandbeveiligingsinstallaties op basis van MEM60.

Memorandum nr. 60

Memorandum nr. 60 is een verbijzondering van het Voorschrift Automatische Sprinklerinstallaties (VAS), specifiek voor sprinklerinstallaties bij vuurwerkopslag. In bijlage 1, onder A van het Vuurwerkbesluit wordt verwezen naar MEM60, inclusief verduidelijking, die op 26 september 2005 is uitgegeven door het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid. MEM60 is op 12 maart 2004 vastgesteld door de Raad Brandbeveiliging van het NCP. Op 2 september 2005 is een verduidelijking van MEM60 vastgesteld.

VAS en NEN-EN 12845

Op 1 oktober 2010 is de nieuwe norm NEN-EN 12845+A2+NEN 1073:2010 (nl) Vaste brandblusinstallaties - Automatische sprinklerinstallaties - Ontwerp, installatie en onderhoud gepubliceerd. Deze norm vervangt het VAS en bevat een groot aantal bepalingen uit het VAS en de daarbij behorende Memoranda. MEM60 is nog niet opgenomen in de NEN-norm, en blijft van kracht. Wel moeten alle verwijzingen in MEM60 naar het VAS gelezen worden als verwijzingen naar de NEN-norm. Vanaf 1 maart 2011 moet voor certificatie van nieuwe installaties in plaats van de VAS de nieuwe NEN-norm worden gebruikt.

Programma van Eisen

Bij de wijziging van het Vuurwerkbesluit op 1 juli 2012 is de term ‘programma van eisen’ vervangen door de term ‘uitgangspuntendocument’. Reden hiervoor was uniformering van terminologie. Het uitgangspuntendocument (UPD) is niet anders dan wat voorheen in het programma van eisen (PvE) moest worden vastgelegd. Voor een locatie waar een goedgekeurd PvE aanwezig is, is er geen reden voor het bevoegd gezag om vanwege deze nieuwe term een nieuw uitgangspuntendocument te eisen. Pas bij de vijfjaarlijkse beoordeling zal door de inspectie-instelling moeten worden nagegaan of een dergelijk PvE nog voldoende actueel is.

Bestaande situaties

Een inspectie-instelling mag vanwege de accreditatie-regels geen UPD opstellen. (“voorkomen dat de slager zijn eigen vlees keurt”). Maar er zijn bestaande situaties waarbij een PvE is opgesteld door een inspectie-instelling. Tussen de Raad voor Accreditatie, het ministerie van Infrastructuur & Milieu en de geaccrediteerde inspectie-instellingen is afgesproken dat alle documenten die voor 1 oktober 2005 zijn opgesteld als uitgangspuntendocument worden geaccepteerd als basis voor het uitvoeren van periodieke inspecties. Uitgangspuntendocumenten die na 1 oktober 2005 door een inspectie-instelling zijn opgesteld, mag het bevoegd gezag niet accepteren en moeten opnieuw worden gemaakt. Inspectie-instellingen die nog steeds bij het ontwerp betrokken zijn, kunnen hun accreditatie verliezen.

Jaarlijkse beoordeling

Na aanleg van de installatie moet door een inspectie-instelling de brandbeveiligingsinstallatie jaarlijks worden beoordeeld aan de hand van het goedgekeurde UPD. De inspectie-instelling toetst of de feitelijke situatie voldoet aan het UPD.

De inspectie-instelling, die het UPD heeft opgesteld, mag uitsluitend de jaarlijkse beoordeling uitvoeren als het UPD vóór 1 oktober 2005 is opgesteld.

Goed- en afkeurcriteria

In MEM60 zijn de goed- en afkeurcriteria voor de beoordeling van de brandbeveiligingsinstallatie opgenomen. Deze goed- en afkeurcriteria zijn opgenomen in het inspectieschema als onderdeel van de accreditatievereisten van de inspectie-instellingen.

Vijfjaarlijkse beoordeling

Elke vijf jaar moet het uitgangspuntendocument door een inspectie-instelling worden beoordeeld op actualiteit. Deze vijfjaarlijkse beoordeling was voorheen opgenomen in MEM 60 en onderdeel van het programma van eisen. Bij de wijziging van het Vuurwerkbesluit op 1 juli 2012 is de vijfjaarlijkse beoordeling als eis in het Vuurwerkbesluit opgenomen. Bij deze herbeoordeling moet door een inspectie-instelling worden getoetst in hoeverre het UPD voldoet aan de huidige stand der techniek. De drijver van de inrichting moet deze beoordeling aan het bevoegd gezag voorleggen. Het bevoegd gezag moet beoordelen of de afwijkingen aanvaardbaar zijn en kunnen blijven bestaan of dat de afwijkingen moeten worden verholpen. Bij de beoordeling door het bevoegd gezag gaat het met name om aspecten waarbij de veiligheid in het geding is.

Voldoet niet aan de stand der techniek

Als het bevoegd gezag vindt dat de afwijkingen niet aanvaardbaar zijn, dan trekt het de goedkeuring van het UPD in. In dit besluit tot intrekken van de goedkeuring moet worden beargumenteerd waarom de afwijkingen niet aanvaardbaar zijn. Daarna moet een nieuw UPD worden opgesteld, beoordeeld en goedgekeurd. Dit kan ook een nota van aanvulling zijn. Dit mag niet door een inspectie-instelling worden opgesteld.

Vervolgens moet de installatie daarop worden aangepast en moet een goedgekeurd inspectierapport worden afgegeven. Het intrekken van de goedkeuring is een besluit waartegen bezwaar en beroep mogelijk is.

Voldoet wel aan de stand der techniek

Als het bevoegd gezag vindt dat de afwijkingen aanvaardbaar zijn, dan volstaat een schriftelijke bevestiging van ontvangst en een mededeling dat de afwijkingen niet verholpen hoeven te worden. De jaarlijkse inspecties worden dan uitgevoerd op basis van het bestaande goedgekeurde UPD, met inachtneming van het oordeel van het bevoegd gezag.

Verruiming hoeveelheid vuurwerk in verkoopruimte

Vanaf 1 juli 2012 is het toegestaan om 500 kg vuurwerk in een verkoopruimte aanwezig te hebben. De aanwezigheid van 500 kg is mogelijk als het uitgangspuntendocument hierop is aangepast. Mogelijk vereist dit een aanpassing van de sprinklerinstallatie.