Zoetwater en waterbeschikbaarheid
In het algemeen is er in Nederland voldoende zoetwater beschikbaar. Dat is van groot belang voor bijvoorbeeld de stabiliteit van dijken en de drinkwater- en elektriciteitsvoorziening.
Waterafhankelijke sectoren, zoals landbouw, scheepvaart en veel industrieën, zijn voor hun productie afhankelijk van zoetwater. Deze sectoren vertegenwoordigen volgens het Nationaal Waterplan 2016- 2021 een waarde van ruim € 193 miljard (directe productie) en hebben een aandeel van ongeveer 16% in de nationale economie. Ook waterrijke natuur, het leefmilieu in de stad en de volksgezondheid zijn afhankelijk van voldoende zoetwater.
Volgens het Nationaal Waterplan is er soms minder zoetwater beschikbaar dan de vraag. In de toekomst zal dit naar verwachting vaker voorkomen door klimaatverandering, verzilting en sociaaleconomische ontwikkelingen zoals bevolkingsgroei en economische groei. De deltascenario’s hebben dit aangetoond.
Het beleid van het Rijk is erop gericht het huidige fundament voor de zoetwatervoorziening als basis te behouden, ook op de lange termijn. Het streven is om in gebieden die water uit het hoofdwatersysteem ontvangen de aanvoer op peil te houden. Daarbij horen een kritische blik op de watervraag en de mogelijkheden om water zo veel mogelijk vast te houden en te bergen in de regio. In gebieden zonder aanvoer is het plan een omslag te maken van een aanpak gericht op afvoer naar een aanpak die ook gericht is op goed conserveren en beter benutten van zoetwater.
Op internationaal niveau zet het kabinet zich in voor afspraken voor de bescherming van Rijn en Maas als aanvoerroutes voor de zoetwatervoorziening in Nederland, gericht op voldoende water van de juiste kwaliteit. Er wordt steeds gestreefd naar het combineren van wateropgaven binnen stroomgebieden.
Het aanbod van zoetwater is niet altijd toereikend voor de vraag. Naast inzet op een robuuste aanvoer, zal het beschikbare water zuiniger en effectiever gebruikt moeten worden. Met de deltabeslissing Zoetwater is de basis gelegd om de zoetwateropgave gezamenlijk op te pakken. Kern daarvan is inzicht geven in de waterbeschikbaarheid (voorheen 'voorzieningenniveaus' genoemd), zodat de risico’s op zoetwatertekorten helder zijn. Ook vinden stapsgewijze investeringen plaats om de aanvoer van zoetwater robuuster te maken en het gebruik zuiniger. Deze zijn opgenomen in het Deltaplan Zoetwater 2015-2021. De deltabeslissing Zoetwater geeft de kaders voor een nieuwe aanpak voor het voorkomen van watertekorten.