Informatiepunt Leefomgeving: alle informatie om te werken met de Omgevingswet

De informatie over de leefomgeving en de Omgevingswet is sinds voorjaar 2021 gebundeld op de website iplo.nl. Ook integreren de verschillende helpdesks voor milieu, bodem, bouwen en water steeds verder. Nieuws in Perspectief sprak een aantal gebruikers over deze bundeling. Hoe helpt de informatie van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) hen in hun dagelijks werk en bij de voorbereiding op de Omgevingswet?

Welke websites/helpdesks die in het IPLO opgaan raadpleegt u regelmatig?

Annemieke Vos, juridisch adviseur bij de Omgevingsdienst Achterhoek en haar collega Frans Hakvoort, vergunningverlener, geven allebei aan grootverbruikers van de diensten van Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) te zijn. Hakvoort is gespecialiseerd in agrarische vergunningen, en kijkt vrijwel dagelijks op infomil.nl.

Voor Jacob-Reinder Hielema, adviseur bodem bij de Omgevingsdienst Groningen, werd Helpdesk Bodem een vraagbaak sinds hij voor de overheid werkt. Hij was zelfs een keer 'beller van het jaar'. Dave Rensman, projectleider bij de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant, is al zo’n 10 jaar 'trouwe klant' van de verschillende helpdesks en websites.

Ook Philip Hoek, adviseur bodem bij de Omgevingsdienst Brabant Noord en Richard Welling, strategisch adviseur Team Strategie & Ontwikkeling bij de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant raadplegen regelmatig bodemplus.nl. Maar net als Daan Beltman, senior juridisch adviseur bij het Waterschap Noorderzijlvesten, kijken ze ook weleens op helpdeskwater.nl en infomil.nl of pakken ze de telefoon om een vraag te stellen.

Daan Beltman, senior juridisch adviseur Waterschap Noorderzijlvest

Annemieke Vos

Annemieke Vos, juridisch adviseur Omgevingsdienst Achterhoek

Kunt u een voorbeeld geven van de informatie die u zoekt?

Daan Beltman zoekt soms informatie over lozingen of waterkwaliteit, maar ook over bepaalde begripsdefinities. 'Neem nou de term oppervlaktewaterlichaam. Daar is in de jurisprudentie wat discussie over. Voor de laatste stand van zaken heb ik contact opgenomen met de helpdesk,' licht hij toe.

Annemieke Vos: 'Ik verdiep me momenteel in de milieukant van bedrijven en het omgevingsplan. Het thema geluid is erg specialistisch, waardoor je zelf moet gaan graven. Dan helpt het mij dat de informatie over het toepassen van de regels voor geluid op iplo.nl zo mooi onderverdeeld is. En dat ik voor vragen terecht kan bij een specialist.'

'Sommige onderwerpen zoals lozingen vallen niet meer tussen wal en schip'

Jacob-Reinder Hielema, adviseur bodem Omgevingsdienst Groningen

Philip Hoek

Philip Hoek, adviseur bodem Omgevingsdienst Brabant Noord

Wat vindt u van de bundeling van informatie op 1 plek?

De reacties op de bundeling zijn over het algemeen positief. Volgens Dave Rensman sluit het mooi aan bij intensievere samenwerking tussen de disciplines binnen zijn organisatie. Vos ziet als een van de voordelen dat sommige onderwerpen, zoals lozingen, niet meer tussen wal en schip vallen.

Maar al die informatie op 1 site wordt ook als overweldigend ervaren. Jacob-Reinder Hielema kreeg tijdens een kliksessie het gevoel 'in een soort loop' te zijn terechtgekomen. Beltman vindt het wat onhandig dat er informatie op verschillende plekken staat zonder onderscheid naar doelgroep en Richard Welling benadrukt het belang van een goede zoekfunctie.

Ook Philip Hoek ziet graag dat de informatie nog beter toegesneden wordt op de verschillende doelgroepen. Hij denkt daarbij met name aan gemeenten: 'Daar is vaak geen kennis meer over bodem. Maar gemeentes hebben die kennis wel nodig bij het schrijven van hun omgevingsvisie en omgevingsplan, die direct van invloed zijn op hoe de omgevingsdienst zijn werk moet doen. Ik ben bang dat bezoekers snel afhaken als de informatie op de website niet aansluit bij hun vraag.'

Vos vat het heersende gevoel mooi samen: 'De website is op zich heel mooi opgeschreven met duidelijke kopjes, enzovoorts. Maar er staat soms zo veel op een pagina, dat niet altijd duidelijk is welke informatie nu voor mij bedoeld is.'

Richard Welling

Richard Welling, strategisch adviseur Team Strategie en Ontwikkeling Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant

IPLO, het programma Aan de slag met de Omgevingswet en de huidige regels

Informatie over de invoering van de Omgevingswet vindt u nog steeds op de website van het programma Aan de slag met de Omgevingswet. Voor inhoudelijke informatie over de leefomgeving en de uitvoering van de Omgevingswet gaat u naar iplo.nl. De website van het IPLO is nog volop in ontwikkeling en wordt steeds completer. Bij alle aanvullingen en aanpassingen wil het IPLO zo goed mogelijk inspelen op de behoeften en ervaringen van gebruikers.

Voor de huidige regels kunt u nog terecht bij de 'bekende' websites van Kenniscentrum InfoMil, Helpdesk Bodem, Helpdesk Water en Helpdesk Bouwregelgeving en Brandveilig Gebruik. Deze zullen steeds verder opgaan in het Informatiepunt Leefomgeving.

Hoe ver is uw organisatie met de voorbereiding op de komst van de Omgevingswet?

Vos: 'We zijn nu denk ik halverwege. Maar echt alles gaat veranderen. Denk aan de codes in het VTH-systeem die gebaseerd zijn op de huidige wetgeving. Die moeten wel klaar zijn zodat de vergunningverleners straks de juiste kenmerken kunnen meegeven bij het behandelen van een aanvraag.' Vos wil het systeem zo snel mogelijk op orde hebben, zodat er ook 'lekker geoefend kan worden' op de nieuwe manier.

Hoek: 'Bij de koppeling van zaaksystemen met het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) loopt bodem voorop ten opzichte van andere onderwerpen. Maar voor de finetuning zijn toch echt de gemeentes nodig, en die hebben nog niet allemaal in de gaten wat ze moeten doen.' Ook Hielema geeft aan dat er nog veel onduidelijk is omdat het beleid nog gestalte moet krijgen. 'We weten nog niet precies wat we als Omgevingsdienst Groningen gaan uitvoeren voor onze opdrachtgevers.'

Ook bij de waterschappen moet het nodige beleid gemaakt worden. Beltman: 'Door de Omgevingswet gaan we van 'Nee, tenzij' naar 'Ja, mits'. Dat betekent dat we algemene regels moeten maken die aangeven onder welke voorwaarden activiteiten zijn toegestaan. Dat proces kost vanzelfsprekend veel tijd.'

Maakt u daarbij gebruik van de informatie van het programma Aan de slag met de Omgevingswet?

Beltman raadpleegt met enige regelmaat de geconsolideerde versies van de Omgevingswet- en regelgeving. Richard Welling zegt 'veel gegrasduind' te hebben op aandeslagmetdeomgevingswet.nl. Bijvoorbeeld bij het maken van lijsten met taken voor de gemeenten die bodemtaken overgeheveld krijgen.

Vos is met gemeenten en waterschappen in de Achterhoek druk aan het oefenen met casussen die ze hebben gemaakt. Dit doen ze met behulp van de werkplaatsen implementatie Omgevingswet. Daarbij wordt heel de technische keten doorlopen.

Frans Hakvoort

Frans Hakvoort, vergunningverlener Omgevingsdienst Achterhoek

Welke wensen heeft u nog voor de website van het IPLO?

Vos vindt het belangrijk dat er jurisprudentie op de site komt, omdat regels toch vaak voor meerdere uitleg vatbaar zijn. Daarnaast wil ze toegang blijven houden tot de oude wetgeving. Frans Hakvoort: 'Omdat we hier vooral met aanvragen uit de agrarische hoek te maken hebben, moet je soms terug naar 'oude' wetgeving om te bepalen hoe je een bepaalde situatie nu moet beoordelen.'

Hoek ziet graag dat overheden hun praktijkervaringen kunnen delen via iplo.nl. Zoals dat nu gebeurt via Overheden voor overheden. Hielema hoopt dat de huidige lijst met veelgestelde vragen van Helpdesk Bodem weer terugkomt, zodat je op activiteit kunt zoeken. Als voorbeeld geeft hij melden tijdelijke opslag grond, en baggeren. 'Want die activiteiten blijven, al is het nu onder een andere wet,' verduidelijkt hij.

Hoe ervaart u de dienstverlening van het IPLO?

Rensman is zeer enthousiast over het weekbericht van Helpdesk Bodem. 'Dat stuur ik altijd door naar alle projectleiders. Het wordt echt door onze hele dienst gelezen. Ook andere vakgebieden halen er nuttige informatie uit.' Welling en Hoek beamen dat het erg fijn is dat je attent gemaakt wordt op nieuwe informatie. Dan ben je snel op de hoogte van wat er speelt en hoef je niet zelf op zoek.

‘Door informatie te verzamelen uit het hele land kun je een level playing field creëren’

'Dankzij InfoMil en nu IPLO is de wetgever dichtbij en kun je door informatie te verzamelen uit het hele land een level playing field creëren en overal dezelfde werkwijze volgen.' Dat zegt Vos, die vooral positief is over de geluidexperts. 'Wij stellen meestal niet de gemakkelijkste vragen, en zitten er zelf al behoorlijk diep in. Dan is het fijn om met iemand op dat niveau te kunnen sparren.'

Vos voegt toe dat het wel belangrijk is dat je als vraagsteller aangeeft wat je allemaal al weet. 'Anders krijg je een antwoord op hoofdlijnen of een antwoord dat het net niet is.' Hielema beaamt dit: 'Soms krijg je als antwoord een wetsartikel toegestuurd. En dan denk je: ja, zo ver was ik natuurlijk zelf ook al. Het gaat meestal om de interpretatie daarvan, een stukje grijs gebied waarover je even wilt sparren. Ik bel vaak om even te verifiëren of ik op het goede spoor zit. Of als ik het advies van een hyperspecialist nodig heb over een onderwerp dat ik zelf nog nooit bij de hand heb gehad. Het mooie van de helpdesk is dat die ervaring daar wel is, want het vraagstuk is altijd wel elders in het land aan de orde geweest.'

Integratie vraagafhandeling

Per 8 juli is de vraagafhandeling van de helpdesks InfoMil, Helpdesk Bodem, Landelijk Asbestvolgsysteem en de Helpdesk Water, en Helpdesk Bouwregelgeving en Brandveilig Gebruik geïntegreerd in het IPLO. Marie-Anne Ampt-Backx, coördinator vraagafhandeling: 'Stel je een vraag via de bestaande kanalen, dan krijg je een antwoord namens IPLO. Je vraag wordt nog steeds behandeld door dezelfde specialisten, maar we brengen hun kennis samen onder één IPLO-paraplu. Hiermee bereiden we ons voor op de Omgevingswet. Die brengt integrale vraagstukken met zich mee. Door nog intensiever samen te werken, kunnen wij sneller reageren naar onze klanten. En meer geïntegreerde antwoorden geven.'

Bezoekers van iplo.nl kunnen vragen stellen via het contactformulier op de website. Het Informatiepunt Leefomgeving is ook telefonisch bereikbaar via 088 797 07 90, op werkdagen van 9:00 tot 17:00 uur.

Fotoverantwoording

Afbeelding stuw: Brunnerstuw, foto E. IJzendoorn van Waterschap Noorderzijlvest

Afbeelding tractor: Gras keren tussen Indijk en Gerverscop, foto E. Dronkert (ednl), CC BY 2.0, Flickr.

Afbeelding baggerschuit: Baggerwerkzaamheden Middelburg, foto J. Simonse, CC BY-NC 4.0, Beeldbank Zeeland.