Plancapaciteit in krimpregio

In een krimpregio is sprake van een fors overaanbod aan harde plancapaciteit. Deze plannen zijn verouderd en kwalitatief niet up to date. De gronden onder de plannen zijn deels in bezit van gemeente en ontwikkelaars. De ontwikkelaars dreigen met forse claims als de plannen wegbestemd worden en de privaatrechtelijke overeenkomst ontbonden wordt. Tegelijkertijd zijn er wel initiatieven voor kwalitatief goede plannen. Kunnen deze wel doorgang vinden op basis van de Ladder omdat ze voldoen aan een kwalitatieve behoefte, ook al vergroten ze hierdoor het kwantitatieve planoverschot?

Ja, initiatieven voor kwalitatief goede plannen kunnen op basis van de Ladder doorgang vinden, ook al wordt hiermee het kwantitatieve planoverschot vergroot. Een deugdelijke en valide motivering van de ontwikkeling is daarbij cruciaal.

Het bevoegd gezag (gemeenteraad) kan de toename van leegstand door een nieuw initiatief aanvaardbaar achten, gelet op de zwaarder wegende positieve gevolgen van de beoogde ontwikkeling. Zij maakt hieromtrent een politiek-bestuurlijke afweging. Zo kan er een doorslaggevend gewicht worden toegekend aan een transformatie van een bepaald plangebied naar een gebied met kwalitatief goede voorzieningen en een hoogwaardig woon- en werkmilieu, terwijl de leegstand toeneemt. Dit vergt wel een inventarisatie van de effecten van de ruimtelijk ontwikkeling op de leegstand én een oordeel over de aanvaarbaarheid van die effecten. Dit samen maakt de motivering die benodigd is bij het toetsen van de initiatieven aan de Ladder.

Of de voorziene ontwikkeling leidt tot een vanuit een oogpunt van een goede ruimtelijke ordening onaanvaardbare leegstand, hangt onder meer af van de al dan niet structurele aard en omvang van de leegstand die daarvan het gevolg kan zijn. Inzichtelijk moet zijn gemaakt dat het plan niet een zodanige leegstand tot gevolg zal hebben dat dit tot een uit een oogpunt van een goede ruimtelijke ordening onaanvaardbare situatie zal leiden.

Bovenstaande lijn is in de jurisprudentie bestendigd en zal met de nieuwe Ladder worden doorgezet. U kunt dit ook nalezen in de overzichtsuitspraak van de Raad van State van 28 juni 2017.