Agrarische herverkaveling
Hoe werkt het
Het instrument '(ruil)verkavelen' is het op grote schaal ruilen van grond tussen eigenaren. Dit heeft als doel de verbetering van de agrarische, sociale en economische omstandigheden in een gebied.
In een ruilverkavelingsproces zitten veel partijen, met ieder een eigen belang. Dit maakt het verkavelen tot een langdurig en vaak lastig proces.
Herverkaveling leidt tot een efficiëntere agrarische bedrijfsvoering, schaalvergroting en een verbeterde ontsluiting van kavels. Maar ook tot betere weg- en waterlopen en vergroting van de recreatieve functie van een gebied. Het landelijk gebied zoals we dat nu kennen is grotendeels ontstaan en gevormd door herverkaveling.
Hoewel de inzet van dit instrument in de loop der jaren zeer succesvol is (gebleken), maakt de overheid er in de huidige gebiedsontwikkelingspraktijk steeds minder gebruik van. Dit hangt vooral samen met het afnemend draagvlak voor het dwingend karakter van het instrument en de lange duur van het project.
Wie past het toe
In de klassieke ruilverkaveling neemt de overheid het voortouw en stelt een verkavelings-/inrichtingsplan voor een gebied op. Er is in het gehele proces een grote mate van sturing door de overheid. Medewerking van ingezetenen dwingt de overheid door tussenkomst van de civiele rechter af. Een meer moderne variant die later in opkomst is gekomen, is agrarische ruilverkaveling bij overeenkomst. Een aantal eigenaren verbindt zich en verkavelt zelf de onroerende zaken. Deze vrijwillige vorm is de inspiratie geweest voor de ontwikkeling van het instrument stedelijke kavelruil.
Wettelijk kader
De huidige juridische regeling is te vinden in de Wet inrichting landelijk gebied. De eerste Ruilverkavelingswet verscheen al in 1924 en had een puur agrarisch karakter. Met de Landinrichtingswet van 1985 kwam er meer aandacht voor de belangen van natuur en recreatie in het te verkavelen gebied.
De procedure
In de huidige regeling stelt de provincie een inrichtingsplan met gebiedskaart op voor een te verkavelen gebied. De regels van afdeling 3.4 Algemene wet bestuursrecht zijn van toepassing.
