Achtergrond van asbest in scholen
Op verzoek van de Tweede Kamer werden scholen ouder dan 1 januari 1994 geïnventariseerd op aanwezigheid van asbest. Deze informatie was op nationaal niveau niet bekend. Deze informatie is belangrijk omdat de aanwezigheid van asbest gezondheidsrisico's voor de gebruikers met zich mee kan brengen.
Scholen zijn niet in alle gevallen op de hoogte van de aanwezigheid van asbest in een schoolgebouw. In veel gevallen weten de schoolbesturen of de gemeenten wel of er asbest in een schoolgebouw aanwezig is. Veel scholen hebben sinds 1994 asbestinventarisaties uitgevoerd en, waar nodig, zijn scholen gesaneerd. Het is niet duidelijk of de asbestinventarisaties uit het verleden voldoen aan de huidige eisen.
In de Tweede Kamer discussieerde men over de aanwezigheid van asbest in scholen. Als reactie hierop van de betrokken departementen startte men het project "Asbest in Scholen".
Kenniscentrum Infomil verzamelde informatie over de ouderdom van het schoolgebouw, de aanwezigheid van asbestinventarisaties, asbest en een asbestbeheerplan. Het ging hoofdzakelijk om een kwantitatief onderzoek.
Verantwoordelijkheid schoolbesturen
Schoolbesturen zijn (juridisch) eigenaar van de gebouwen. Zij zijn verantwoordelijk en aansprakelijk voor het gebruik. Schoolbesturen zijn ook verantwoordelijk voor de gezondheid en veiligheid van leerlingen, leerkrachten en ouders binnen de school. Het schoolbestuur moet dus actie ondernemen als er iets mis is met het schoolgebouw.
Het ligt anders als men heeft gekozen voor een andere eigendomsverhouding: de eigenaar van een gebouw is dan medeverantwoordelijk. Toch blijft het de wettelijke plicht van werkgevers om een risico-inventarisatie en -evaluatieanalyse (RI&E) uit te voeren. Dit staat omschreven in het Arbeidsomstandighedenbesluit. In die RI&E bepaalt men de risico's in de arbeidssituatie voor de werknemers. Daarbij hoort ook een analyse van de risico's van asbest.
Verantwoordelijkheid gemeenten
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de kosten van de bouw en het onderhoud van de buitenkant van een school. Daarnaast zijn gemeenten verantwoordelijk voor de kosten die een gevolg zijn van constructiefouten.
In de afgelopen jaren zijn uitspraken gedaan over de kosten van het saneren van asbest. Het blijkt dat de gemeente niet verantwoordelijk is voor de kosten van het verwijderen van asbest. De gemeente is wel verantwoordelijk voor de kosten van de asbestsanering als asbestvezels door beschadiging vrijkomen. Men ziet dit dan als 'constructiefout'. De gemeente is dan verantwoordelijk voor de volledige kosten van het verwijderen van het asbest.
De gemeente is niet verantwoordelijk voor saneringskosten als een schoolbestuur asbest preventief wil verwijderen.