Asbestbrand en incidenten

Een asbestincident is de verspreiding van restanten asbesthoudend materiaal door bijvoorbeeld brand, stormschade, vandalisme of illegale sloop. Wanneer er sprake is van een asbestincident moet aan de hand van een asbestinventarisatie bekeken worden waar het asbest terecht gekomen is.

Hierbij wordt ook bekeken wat de mate van verspreiding is, welke asbesthoudende materialen betrokken zijn en wat de omvang van het met asbest besmette gebied is. Pas na deze inventarisatie wordt het getroffen gebied schoongemaakt.

Asbestbrand

Asbest is bestand tegen zeer hoge temperaturen en sterke krachten. Daarom blijven, bij een asbestbrand, storm of sloop, de eigenschappen en daarmee de risico's van de asbestvezels behouden.

Het 'bindmateriaal' (zoals karton/papier, kunststof of cement) raakt bij incidenten vaak zeer zwaar beschadigd. Het verbrandt of versplintert tot kleine stukjes. Over het algemeen verspreiden deze (stukjes) asbesthoudende restanten zich in de directe omgeving van het incident.

Asbest verandert pas boven de 1200 °C van structuur. Door die structuurverandering verliezen asbestvezels hun gevaarlijke eigenschappen voor de mensen. Bij een brand worden deze hoge temperaturen maar zelden bereikt. Na 1 uur is de temperatuur ongeveer 925 °C. Asbestcement spat al voor het bereiken van deze temperatuur uiteen.

Vaak gaat het om brand in of schade aan gebouwen waarin asbestcement is verwerkt. Natuurlijk zijn er ook branden waar spuitasbest, losse isolatielagen, asbesthoudende vloerbedekkingen enz. aanwezig zijn. De problemen die de diverse materialen met zich meebrengen verschillen sterk.

Stormschade, vandalisme en illegale sloop

In de praktijk veroorzaakt het opruimen van asbesthoudende resten, vrijgekomen door stormschade, vandalisme en illegale sloop, vaak problemen.

Het opruimen van deze resten lijkt vaak op het opruimen van een asbestbrand. Voorschriften voor het opruimen van asbest, afkomstig van asbestbrand en asbestincidenten staan in het Asbestverwijderingsbesluit 2005.

Belangrijke voorschriften zijn:

  • Bij het opruimen van asbesthoudende materialen of producten zijn vrijgekomen door een incident beschikt men over een asbestinventarisatierapport
  • Een gecertificeerd asbestverwijderingsbedrijf moet de werkzaamheden uitvoeren

Handreiking aanpak asbestincidenten

In 2018 is de handreiking aanpak asbestincidenten 1.1 (pdf, 2.4 MB)en de hierbij behorende bestuurlijke oplegger (pdf, 1 MB) verschenen. Dit is de opvolger van de in 2016 verschenen versie 1.0.

De belangrijkste aanpassingen in de handreiking werkversie 1.1 zijn het gevolg van veranderingen in wet- en regelgeving en ontwikkelingen bij organisaties die betrokken kunnen zijn bij asbestincidenten.

Omdat asbestincidenten voor maatschappelijke onrust kunnen zorgen, is een bestuurlijke oplegger opgesteld. De oplegger biedt bestuurders aandachtspunten en handvatten, en daarnaast cruciale randvoorwaarden voor een effectieve aanpak van asbestincidenten.

Samenwerkende partijen

Het IFV (Instituur Fystieke Veiligheid) heeft de handreiking (door)ontwikkeld samen met een multidisciplinaire (evaluatie) projectgroep. Hierin zaten vertegenwoordigers van: Brandweer Nederland, GGD GHOR Nederland, Nationale Politie, RIVM, Landelijk Overleg Coördinatoren Bevolkingszorg/gemeenten, omgevingsdiensten, Stichting Salvage en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW). Het Ministerie van IenW acht de handreiking van groot belang voor een effectief gezamenlijk optreden bij asbestincidenten.

Concrete afspraken over implementatie

De handreiking kan slechts de juiste betekenis en werking krijgen, als deze in de regio's wordt geïmplementeerd. Het is belangrijk dat de betrokken partijen hierover met elkaar concrete afspraken maken en hieraan invulling geven. Bekijk een toelichting op de Handreiking Aanpak asbestincidenten door een aantal projectgroepleden.

Status

Deze door de Raad van Directeuren Veiligheidsregio vastgestelde handreiking is een dynamisch document en heeft uitdrukkelijk de status van werkversie. Periodiek wordt de uitgave geëvalueerd en waar nodig aangepast. Het IFV beheert de handreiking en zorgt voor de evaluatie en actualisatie.

Zie voor meer informatie de site van het IFV.