Niet in betekenende mate (NIBM)

De afkorting NIBM staat voor ‘Niet in betekenende mate bijdragen' aan de luchtverontreiniging. Het gaat dan bijvoorbeeld om een ruimtelijk project of (te vergunnen) activiteit, waarvan de bijdrage aan de luchtverontreiniging klein is. Dan is geen toetsing aan de grenswaarden luchtkwaliteit nodig.

Dat kan omdat de effecten van NIBM-projecten zijn betrokken bij de berekening van de trendmatige ontwikkeling van de achtergrondconcentraties in Nederland. Het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) bevat voldoende verbetermaatregelen om deze effecten te compenseren.

Leidt een project tot een toename voor NO2 en PM10 die lager is dan de NIBM grens? Dan is het toetsen van het project aan de grenswaarden niet nodig en kan het project zonder verdere maatregelen doorgaan. Wel moet het project voldoen aan het Besluit Gevoelige bestemmingen en er moet sprake zijn van een goede ruimtelijke ordening.

Op deze pagina vindt u meer informatie over de regeling 'niet in betekenende mate bijdragen' (NIBM).

Wettelijke regeling

De uitvoeringsregels voor NIBM staan in:

Bij de regeling is een Handreiking NIBM gemaakt. De handreiking geeft duidelijke uitleg en toelichting, praktische voorbeelden en een stappenschema.

Wanneer is een project NIBM?

Wanneer draagt een project niet in betekenende mate bij aan de luchtverontreiniging? Het Besluit NIBM geeft de volgende voorwaarde:
Het project of de activiteit draagt maximaal 3% van de jaargemiddelde grenswaarde bij aan de concentraties fijnstof (PM10) of stikstofdioxide (NO2). Dit komt overeen met een toename van maximaal 1,2 µg/m3 voor zowel PM10 als NO2. Het project is IBM als de toename voor één of beide stoffen hoger is.

Er zijn twee mogelijkheden om aannemelijk te maken dat een project binnen de NIBM-grens blijft:

  1. Motiveren dat het project binnen de getalsmatige grenzen van een categorie uit de Regeling NIBM valt. Het gaat dan bijvoorbeeld om het realiseren van kantoor- en woningbouwlocaties. Het project is dan NIBM als ze onder de vastgestelde omvang blijft.
  2. Op een andere manier aannemelijk maken dat het project de 3% grens niet overschrijdt. Hiervoor kunnen berekeningen nodig zijn. Dit mag ook als een project de getalsmatige grenzen van de Regeling NIBM overschrijdt. Het is dan mogelijk om alsnog via berekeningen aannemelijk te maken dat de 3% grens niet wordt overschreden. Soms kan een kwalitatieve beschrijving voldoende zijn.

Bij de NIBM toets wordt de toename van de luchtverontreiniging afgezet tegen de autonome ontwikkeling.

Het is niet toegestaan om ‘in betekenende mate' (IBM) projecten in meerdere NIBM-projecten op te knippen. In het Besluit NIBM is hiervoor een anticumulatieartikel opgenomen.

Alleen NIBM-grens voor PM10 en NO2

Met name voor de grenswaarden van PM10 en NO2 bestaat in Nederland kans op overschrijdingen. Voor alle andere stoffen waarvoor bijlage 2 van de Wet Milieubeheer grenswaarden bevat, is geen NIBM-grens vastgesteld. Voor deze grenswaarden doen zich geen overschrijdingen voor en zijn geen maatregelen in het NSL opgenomen.

NIBM-uitzonderingsgebieden

In 2012 is de mogelijkheid voor het aanwijzen van uitzonderingsgebieden (pdf, 66 kB) in het Besluit NIBM toegevoegd. In deze gebieden geldt de NIBM regeling - tijdelijk - niet. Dit geldt voor gebieden met voortdurend hoge waarden of grenswaarde overschrijdingen. In deze gebieden mag de luchtkwaliteit niet verder verslechteren. Het risico bestaat dat NIBM projecten niet positief bijdragen aan dit doel.

In 2013 zijn in bijlage 5 van de Regeling NIBM de NIBM-uitzonderingsgebieden daadwerkelijk aangewezen. Deze gebieden liggen in de gemeenten Asten, Deurne, Nederweert en een gebied in delen van de gemeenten Barneveld, Ede, Renswoude en Scherpenzeel.

Over de NIBM-uitzonderingsgebieden is een aparte pagina gemaakt.

NIBM-tool

Met de NIBM-tool (en handleiding) kunt u op een snelle manier bepalen of een project NIBM bijdraagt aan de luchtverontreiniging. Jaarlijks past InfoMil deze tool aan aan de nieuwste emissiekenmerken.