Toezicht en handhaving

Toezicht en handhaving lijken eenvoudig. Milieuambtenaren controleren de (leef)milieuregels van een inrichting en handhaven bij het constateren van een overtreding. De politie handhaaft de openbare orde op basis van verordeningen. Toch blijkt de rolverdeling tussen de diensten niet altijd helder.

Grens terras
Muziek op een terras
Straatmuzikanten
Menselijk stemgeluid op het terras
Handhaven met een geluidsmeter?

Grens terras

Op het terras zelf is het nog wel duidelijk. Het terras is immers onderdeel van de inrichting dus een milieuambtenaar kan handhaven op de regels uit het Activiteitenbesluit. Aan de randen van het terras wordt dat al lastiger, zeker als er ook stagelegenheid is. Staan er bezoekers van de horecagelegenheid of zijn het passanten die gebruik maken van de openbare weg? Omdat de grenzen van de inrichting niet altijd even duidelijk zijn, spreken we bij die situaties over het grijze gebied.

Een aantal gemeenten heeft dit proberen op te lossen door in een verordening algemene regels te stellen of regels te verbinden aan een terrasvergunning. Met deze regels is aangegeven wat de grens is van een terras (zogenaamde pinnen), hoe een terras eruit moet zien, of dat het terras moet worden gebruikt als zitgelegenheid. Het is ook mogelijk om de ondernemer aan te spreken ter voorkoming van overlast.

Hoe dan ook, mensen met een pilsje in de hand die zich buiten de grenzen van het terras ophouden zijn toch eigenlijk gewoon bezoekers. Het gaat er toch om of je in redelijkheid kunt stellen dat die gedraging (van die mensen met dat pilsje in de hand) is toe te schrijven aan de horeca-inrichting. Is het in dit geval een losstaand bedrijf dan is het simpel; niet iedereen neemt een biertje mee van huis om die bij het terras van het plaatselijke café te drinken. Ingewikkeld is het als het bij een bedrijf ligt in de nabijheid va andere horecabedrijven. Aan wie is een eventuele overtreding dan nog toe te schrijven? Gezond verstand en een goede dosis realiteitszin lijken in dat geval de oplossing.

Muziek op een terras

Voor muziekgeluid dat de inrichting zelf produceert, gelden de regels uit het Activiteitenbesluit. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen versterkte en onversterkte muziek. Toezicht en handhaving zijn in dit geval duidelijk.

Straatmuzikanten

Muziek van straatmuzikanten in de nabijheid van een terras behoort niet tot een inrichting en valt onder de APV. Voorkoming of bestrijding van overlast moet in dat geval worden beoordeeld door de politie en heeft geen enkele betrekking op activiteiten van een horecabedrijf met een terras.

Als straatmuzikanten òp het terras staan te spelen, vallen ze formeel onder het Activiteitenbesluit. Als echter in de gemeentelijke APV regels zijn opgenomen voor straatmuzikanten, is het vanzelfsprekend dat ook overlast van dergelijk muziekgeluid in dat kader wordt beoordeeld. Een horecaondernemer kan een hinderlijke straatmuzikant altijd nog wegsturen.

Menselijk stemgeluid op het terras

Voor stemgeluid van een terras gelden de regels uit het Activiteitenbesluit. Hierbij wordt het stemgeluid van personen op een onverwarmd en onoverdekt terrein buiten beschouwing gelaten, tenzij dit terrein kan worden aangemerkt als een binnenterrein.

Toezicht en handhaving worden vooral bemoeilijkt doordat het niet altijd even duidelijk is of mensen bezoekers zijn, of slechts gebruikers van de openbare weg. Onder Grens terras wordt hiervoor een pragmatische oplossing aangeboden.

Ook kunnen er zich situaties voordoen waarbij ‘normaal doch luidruchtig terrasgebruik' overgaat in ‘overlast door verstoring van de openbare orde'. Ook hier zal men de situatie ter plekke moeten inschatten. Daarbij neemt men kennis van het soort publiek dat het terras aantrekt, of er sprake is van een bijzondere gelegenheid (zoals een belangrijke voetbalwedstrijd), e.d.

Handhaven met een geluidsmeter?

Als je het geluid van een terras wil meten, doe je dat om het geluid te toetsen aan de grenswaarden. Deze zijn vermeld in het Activiteitenbesluit. Ook is het mogelijk dat er normen zijn opgenomen voor onversterkte muziek in de gemeentelijke APV.

Het is echter niet eenvoudig om een dergelijke meting uit te voeren. Om te beginnen heerst op straat en wellicht op nabijgelegen terrassen al veel geluid dat de meting kan verstoren. Bovendien zal ook niet altijd een representatieve meting kunnen worden uitgevoerd, omdat de bezetting op het terras (aantal en het gedrag van de mensen) erg kan wisselen. Tot slot dient men er bij de meting ook rekening mee te houden dat bepaalde geluiden (stemgeluid, het geluid van onversterkte muziek) mogelijk van toetsing aan de geluidsnormen zijn uitgezonderd.
Het toetsen aan de geluidsnormen naar aanleiding van een meting is ook lastig. Zonder verder in detail te treden noemen we hier aspecten als bedrijfsduurcorrectie en de straffactor voor muziekgeluid.
Geluidsmetingen bij terrassen zijn daarom zo ingewikkeld dat deze bij voorkeur door specialisten zouden moeten worden uitgevoerd.

Niet alle metingen bij een terras zijn zeer complex. Zo zijn de meetcondities van een terras op een binnenterrein al heel wat gunstiger. Een bijkomend voordeel is dat daar ook het stemgeluid getoetst moet worden aan de geluidsnormen.
Verder kan het meten van versterkte muziek ook plaatsvinden onder ietwat gunstigere omstandigheden. Het meten van versterkte muziek, of het afstellen van een begrenzer kan plaatsvinden het terras niet bezet is, bijvoorbeeld in de ochtend.

Naast meten kan geluid ook worden berekend. Er ontbreken echter goede kentallen voor stemgeluid.

Kortom het meten en rekenen van het geluid van terrassen is niet eenvoudig. Eigenlijk zou je het geluid van het terras willen beoordelen in relatie tot de omgeving. Het geluid van het terras moet passen in de omgeving; een terras draagt bij aan de gezelligheid van een plein of een straat. Daar hoort een beetje geluid bij.

Sancties

Ondernemers zijn verantwoordelijk om (potentiële) geluidsoverlast van terrassen tegen te gaan. Soms gebeurt het dat de eigen verantwoordelijkheid niet wordt uitgevoerd. De gemeente kan in dat geval een passende santie opleggen of zelfs besluiten het terras tijdelijk te sluiten of de vergunning in te trekken. Omdat een horecaondernemer met een terras te maken heeft met diverse regelingen (bestemmingsplan, Activiteitenbesluit, verordening) hangt de sanctie af van het kader waarin de sanctie plaatsvindt. In enkele gevallen kiest een gemeente ervoor om in incidentele gevallen niet handhavend op te treden wanneer zij ook geen klachten heeft ontvangen. Bijvoorbeeld bij warm weer als een ondernemer geen terrasvergunning heeft.


inrichting

Indien het bedrijf zo klein is, dat deze geen inrichting is, gelden hiervoor geen regels. Bij overlast kan worden opgetreden op grond van de APV.