Landelijke vuurwerkdag 2019

Plenaire opening

De gedeputeerde Gert Harm ten Bolscher van de provincie Overijssel heette alle deelnemers welkom. Jeroen Dubbelman, voorzitter van de Landelijke Werkgroep Vuurwerk Coördinatoren, nam het programma van de dag door.

Charlotte van Slagmaat van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is ingegaan op de Jaarwisseling, veilig gedrag en wijzigingen van het Vuurwerkbesluit. Voor aankomende jaarwisseling gaat het om het gratis leveren van vuurwerkbrillen, aansteeklonten en instructies bij de verkoop van consumentenvuurwerk. Ook wordt het als gemeente mogelijk gemaakt om het totale grondgebied vuurwerkvrij te verklaren.

Voor de jaarwisseling 2020/2021 wordt gewerkt aan een verbod op het zwaardere type consumentenvuurwerk (F3). Het gaat hierbij om grote ratelbanden van 100 gram tot 1.000 gram en grote singelshots.

Communicatie over het veilig gebruik van vuurwerk, zoals het gebruik van een lanceerstandaard bij vuurpijlen, is ook erg belangrijk.

Inhoudelijke sessies

In de middag was er, in drie verschillende rondes, keuze uit de volgende verdiepende sessies:

• Vuurwerkevenement
• Extreme droogte
• Verschillende types vuurwerk
• Carbid
• De rol van de politie
• Aanpak kleine overtredingen consumentenvuurwerk
• Tijdelijke opslag vuurwerk bij evenementen
• Consumentenvuurwerk (opslag en verkoop)
• ILT, CE certificaten onderzoek

Vuurwerkevenement

Frits Pen van Dream Fireworks heeft ons meegenomen in de te nemen stappen voor het krijgen van een ontbrandingstoestemming/melding voor het tot ontbranding brengen van vuurwerk.

Het begint bij de opdracht die door de klant wordt gegeven tot het opruimen en recyclen van vuurwerkafval na het evenement. Beoordeling van de afsteeklocatie en veiligheidsafstanden ter plaatse is een belangrijk aandachtspunt. Het gebruik van alleen Google Maps kan in de praktijksituatie problemen geven door de aanwezigheid van kwetsbare objecten.

Wat ook problemen kan geven is het tot ontbranding brengen van vuurwerk nabij Natura 2000 gebieden. De praktijk leert dat bijvoorbeeld vogels zich weinig aantrekken van vuurwerk. Ze vliegen even op en komen snel weer terug naar hun nest. Om dit in kaart te brengen is het belangrijk om waarnemingen van verstoring door vuurwerk op soorten, toe te sturen aan: (vuurwerk@rudutrecht.nl).

Een goede ontwikkeling is het gebruik van eco vuurwerk. Het milieu wordt minder belast door de uitstoot en het afval van dit vuurwerk.

Extreme droogte

Gilbert ten Berge van de brandweer Twente legt uit hoe ze vanuit de brandweer adviseren over het tot ontbranding brengen van vuurwerk bij droogte. Door de droge perioden van afgelopen jaren is de vraag vaker wanneer er sprake is van extreme droogte. Volgens het Vuurwerkbesluit mag er namelijk geen vuurwerk tot ontbranding worden gebracht bij extreme droogte. Maar er is geen definitie van extreme droogte. Veel provincies maken gebruik van de website natuurbrandrisico.nl. Deze website is  vooral bedoeld als informatie voor het publiek om voorzichtig te zijn in de natuur om zo een onbeheersbare natuurbrand te voorkomen.

De brandweer gebruikt de methode die op de website natuurbrandrisico.nl beschreven staat vooral voor het bepalen van de mogelijke inzet van mensen en materieel. Bij fase 2 is het beoordelen van de locatie van belang. Het tot ontbranding brengen van vuurwerk is soms mogelijk met extra maatregelen, een alternatieve locatie of alternatieve artikelen. Er wordt hier per provincie verschillend mee omgegaan. Er komt een werkgroep extreme droogte met deelnemers vanuit de brandweer, provincie en branche. Doel is om te komen tot landelijke criteria zodat aanvragen/meldingen voor het tot ontbranding brengen van vuurwerk landelijk vergelijkbaar worden beoordeeld.

Verschillende types vuurwerk

Jasper Groeneveld van BPN heeft de verschillen uiteengezet van de typen vuurwerk. Het gaat daarbij om de categorieën F1, F2, F3 en F4. F1 vuurwerk is het minst gevaarlijke consumentenvuurwerk. F4 is het meest gevaarlijke professionele vuurwerk. In de discussie over het verbieden van knalvuurwerk is het van belang om te weten wat het verschil is tussen een knal en een burst. Bij beiden hoor je een knal. Bij het eerste type is het primaire doel het geven van een geluideffect. Een burst is nodig voor het verspreiden van sterren. Ook is uitgelegd wat het verschil is in buskruit en flitskruit. Bij buskruit hoor je een plof, bij flitskruit een felle knal. Buskruit wordt gebruikt voor 'knalvuurwerk' en flitskruit voor 'siervuurwerk'. Het is dus niet zo dat 'siervuurwerk' stil is. Een goede ontwikkeling is dat plastic onderdelen van vuurwerk zoals dopjes en verpakking worden vervangen door papier.

Carbid

Hoewel geen vuurwerk spelen problemen als overlast en gevaar door carbid schieten ook rond de jaarwisseling. Ronald van Rossum van de Omgevingsdienst IJsselland heeft een toelichting gegeven over wat carbid is en wat de gevaren zijn. Carbid is geen vuurwerk en valt daarom niet onder het Vuurwerkbesluit. De opslag van carbid is geregeld in het Activiteitenbesluit. Carbid schieten moet geregeld worden in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Hoe dit kan is na te lezen in het document Veilig omgaan met carbid (pdf, 2 MB).

Aandachtspunt met de komst van de Omgevingswet is dat de APV vervalt. Regels over carbid schieten moeten daarom opgenomen worden in een omgevingsplan.

Er is ook een korte toelichting gegeven over de stichting Carbidschieten Drenthe. Het doel van de stichting is om de traditie van carbidschieten op een veilige manier te behouden.

De rol van de politie

Ad Nieuwdorp van de politie heeft uitleg gegeven over de rol en werkzaamheden van de politie rondom vuurwerk. De politie doet veel aan het voorkomen dat illegaal vuurwerk op de Nederlandse markt komt. Vooral het monitoren van informatie via internet en het onderscheppen van postpakketten zijn erg succesvol. Het hele jaar door zijn er daardoor duizenden inbeslagnemingen met duizenden kilogrammen vuurwerk. Op politiebureaus mag dit vuurwerk, dat vaak geen consumentenvuurwerk is, niet opgeslagen worden.

Aanpak kleine overtredingen consumentenvuurwerk

DCMR Milieudienst Rijnmond vertelde over het inzetten van gedragswetenschappelijke inzichten om het aantal kleine overtredingen tijdens de eindejaarsverkoop 2018 te verminderen. Dat had succes. Het aantal overtredingen halveerde. Deelnemers aan de sessie gingen vervolgens zelf aan de slag met gedragsbeïnvloeding en kwamen erachter dat:

• Een goed begin meer dan het halve werk is. Kennis van het probleem en je doelgroep is noodzakelijk om een probleem aan te kunnen pakken.
• Het nog niet zo makkelijk is om vanuit de doelgroep te denken.
• Geen resultaat ook een resultaat is. Evalueer, leer en deel.

Tijdelijke opslag vuurwerk bij evenementen

Jolanda Koogje van de Omgevingsdienst Flevoland, Gooi en Vechtstreek geeft tijdens deze sessie uitleg over de wettelijke kaders voor het langer dan 16 uur voorhanden hebben van vuurwerk tijdens een evenement. Tijdens de sessie was er discussie om dit wel of niet toe te staan. Wat is veiliger? Opslag of iedere dag aanleveren? Opslag kan overigens alleen bij een evenement waar een ontbrandingstoestemming voor is verleend. Het stellen van veiligheidsvoorschriften is namelijk nodig om af te kunnen wijken van de 16 uurs regel. Hierbij kan gedacht worden aan permanente bewaking van het terrein, het afsluiten van het terrein en opslag binnen.

Consumentenvuurwerk (opslag en verkoop)

Eddy Boersma van de Regionale uitvoeringsdienst Drenthe heeft een inleiding gegeven over de regels voor de opslag en verkoop van consumentenvuurwerk zoals deze staan in het Vuurwerkbesluit. De wetgeving is aan de hand van foto’s uit de praktijk toegelicht. Ook zijn aan de hand van praktijksituatie aandachtpunten voor toezicht besproken en was er ruimte voor discussie over onverwachte situaties.

Brandweer/Veiligheidsregio

Tijdens deze deelsessie is besproken op welke manier de brandweer adviseert op aanvragen om ontbrandingstoestemming en aanvragen voor vuurwerkopslagen. Wanneer is de brandweer aan zet en wat verwacht een bevoegd gezag van de brandweer? Aan de hand van een voorbeeld bleek dat er verschillend wordt omgegaan met een advies van de brandweer wat breder is dan het verzoek. Het bevoegd gezag kan het advies verwerken binnen een vergunning.

ILT, CE certificaten onderzoek

Paul de Boer van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is ingegaan op het nog lopende onderzoek naar de CE beoordelingsprocedure van vuurwerk. ILT doet, als markttoezichthouder, onderzoek naar de veiligheid van vuurwerk voor de Nederlandse markt. Samen met het Nederlands Forensisch Instituut test de ILT (risicogestuurd) het vuurwerk dat door Nederlandse importeurs op de markt wordt geplaatst. Uit de testen blijkt dat er verschil zit tussen de resultaten van de testen die door China uitgevoerd worden. Er loopt daarom nu een onderzoek om te kijken wat de verklaring is van de verschillen.

Stands

Voor het eerst waren er tijdens deze landelijke vuurwerkdag ook een aantal stands.

Bij de stand van Belangenvereniging Pyrotechniek Nederland (BPN) waren voorbeelden (dummy’s) van consumentenvuurwerk en professioneel vuurwerk uitgestald.

Bij Vuurwerkcheck lag de nadruk op het stimuleren van veilig afsteken van uitsluitend consumentenvuurwerk.

Munisense gaf informatie over het vuurwerkdetectiesysteem wat gebruikt kan worden bij handhaven op 'illegaal vuurwerk' en het tot ontbranding brengen van vuurwerk in een vuurwerkvrijezone.