E-learning luchtwassers: virtueel bezoek aan boer Harmsen

Er zijn diverse onderzoeken waaruit blijkt dat luchtwassers hun veelbelovende potentieel niet waarmaken. Te weinig aandacht voor de luchtwasser door de agrariër is een veelvoorkomende oorzaak. Door de luchtwasser dagelijks te inspecteren, komen tekortkomingen sneller aan het licht en kunnen ze maatregelen nemen. De goeden niet te na gesproken, komen agrariërs in de praktijk vaak pas in actie na een bedrijfsbezoek van de toezichthouder. Om het kennisniveau van onervaren toezichthouders en veehouders op te krikken, heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een e-learning Luchtwassers laten ontwikkelen.

Wim Moltmaker (boven) en Roland van der Molen (onder), toezichthouders milieu Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe (RUD)

Wim Moltmaker is toezichthouder milieu bij de Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe (RUD). Hij doet dit werk pas anderhalf jaar (eerder werkte hij als milieu- en asbestadviseur) en daardoor is hij een representant van de doelgroep waar de e-learning zich op richt. 'Het geeft een mooi en compleet overzicht van alle onderdelen van de controle die je moet uitvoeren', stelt hij vast. 'Wat je van tevoren kunt doen en waar je op moet letten tijdens de controle zelf. Deze e-learning geeft het allemaal enorm beeldend weer. Erg goed gedaan. Ik ben visueel ingesteld en de e-learning is ook zo ingestoken. Het geeft veel inzicht.'

Roland van der Molen is een collega-toezichthouder van Wim Moltmaker en heeft ruim 20 jaar ervaring. Hij is het met zijn collega eens: 'Ik vind het een verhelderende manier om de basisprincipes van de luchtwassers duidelijk te maken. Je loopt letterlijk over het bedrijf naar de verschillende onderdelen toe.' Hij geeft eerlijk toe dat er ook voor hem nog nieuwe dingen in zaten. 'Bijvoorbeeld dat als je een biologische luchtwasser hebt en de zuurgraad wilt reguleren, dat alleen mag met een automatische doseerinstallatie. Er zijn wel ondernemers die er een keer per week een handvol calciumcarbonaatkorrels in gooien om de zuurgraad wat op te hogen. Dat mag niet, want het risico is dat je doorschiet naar de verkeerde kant.'

Frits Snel, toezichthouder Omgevingsdienst IJsselland

Frits Snel is toezichthouder bij Omgevingsdienst IJsselland. Hij ontwikkelde de e-learning (vervaardigd door InBrain) samen met mensen van Kenniscentrum InfoMil, Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant, Omgevingsdienst IJsselland en de Klankbordgroep Luchtwasserfabrikanten. 'Een bijzonder woord van dank gaat uit naar Aron van Gemert van luchtwasserleverancier VBV', zegt Snel. 'Hij heeft zijn tijd er gratis in gestoken, volop meegedacht en zaken helpen
herformuleren.' Snel heeft de ervaring dat beginnende toezichthouders en ondernemers de luchtwasser als een black box ervaren. 'Het principe oogt simpel: je stuurt de stallucht langs een pakket dat je sproeit met water. Maar er komt veel meer bij kijken. Het is juist de samenhang tussen de parameters die bepaalt of, en hoe, de luchtwasser functioneert. We wilden een e-learning die een cursist in een goed uur kan volgen. Daarom hebben we gekozen voor hapklare brokken informatie.'

Van der Molen is het daarmee eens en noemt nog meer zaken die in zo'n vervolgmodule aan bod zouden kunnen komen: hoe vaak en hoe je de filters reinigt, of voorbeelden van flowmeters. 'Hoe graag sommigen het ook anders
zouden zien, ik ben nog nooit een luchtwasser tegengekomen die naar verwachting draait', stelt hij. 'Dat ligt vaak aan een gebrek aan aandacht van de agrariër.' Maar ook fabrikanten en leveranciers gaan in zijn ogen niet vrijuit. 'Ik sprak een leverancier van een biologische luchtwasser, die een zuurgraad moet hebben tussen 6,5 en 7,5 pH. In werkelijkheid was de zuurgraad van de luchtwasser 2 tot 3 pH. De leverancier had een rendementsmeting gedaan en vastgesteld dat er geen ammoniak uit kwam. Zijn conclusie: "Deze luchtwasser werkt 100%, alleen de parameters kloppen niet." Ik zei: "Het is precies andersom: de luchtwasser werkt voor geen meter, alleen meet je geen ammoniak." Als de zuurgraad goed is, zet de luchtwasser ammoniak om in nitraat en nitriet, die in het spuiwater terechtkomen. Deze luchtwasser zette ammoniak om in NO_x en lachgas die nog veel schadelijker zijn voor de gezondheid, het milieu en het broeikaseffect. Kortom, in de hele sector kan het kennisniveau verder omhoog.'