SRM-1 en SRM-2

De Rekentool maakt berekeningen mogelijk langs wegen die binnen het toepassingsbereik van de Standaardrekenmethoden (SRM) 1 en 2 liggen. De rekenmethoden staan gedefinieerd in de Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007 (Rbl 2007).

De rekenregels van SRM-1 hebben betrekking op wegen in een stedelijke omgeving. Voor deze situaties geldt dat een wegsegment en het bijbehorende rekenpunt een directe relatie hebben. SRM1-wegen hebben een wegtype 0, 1, 2, 3 of 4.

De rekenmethode SRM-2 voor buitenstedelijke wegen beschouwt juist een groot invloedsgebied. Bij deze rekenmethode is de invloed van één wegsegment daarom niet los te zien van de invloed van de overige wegen. SRM2-wegen hebben een wegtype 92, 93 of 94.

In de Rekentool worden beide rekenmethoden toegepast. U krijgt in het resultatenbestand zowel afzonderlijke bijdragen als de gecumuleerde concentratie van deze berekeningen gepresenteerd.

Een concentratieberekening langs een SRM-1 weg wordt uitgevoerd volgens de rekenregels van bijlage 1 van de Rbl 2007. Op basis van de ingevoerde SRM-2 wegen binnen een straal van 5 kilometer berekent de tool ook de wegbijdrage van de hoofdwegen. De totale concentratie is een cumulatie van de SRM-1 en SRM-2 bijdragen.

Wat is een binnenstedelijke weg?

SRM-1 is bedoeld voor het berekenen van de gevolgen voor de luchtkwaliteit bij een weg met de volgende kenmerken:

  • de weg ligt in een stedelijke omgeving;
  • de maximale rekenafstand is de afstand tot de bebouwing, met een maximum van 30 of 60 meter ten opzichte van de wegas. De maximale afstand afhankelijk van het straattype;
  • er is niet of nauwelijks sprake van een hoogteverschil tussen de weg en de omgeving;
  • langs de weg bevinden zich geen afschermende constructies.

Wat is een buitenstedelijke weg?

Een weg valt onder de definities van SRM-2 als de afstand van de wegrand tot de (aaneengesloten) bebouwing minstens 3 x groter is dan de hoogte van de bebouwing. Concentratieberekeningen langs SRM-2 wegen worden uitgevoerd volgens de rekenregels van bijlage 2 van de Rbl 2007. Snelwegen zijn (bijna) altijd SRM-2 wegen, net als de grotere provinciale wegen.

Een rekenbestand heeft altijd SRM-2 wegen nodig. Zonder deze wegen is de berekende totale concentratie te laag. Dit komt door de snelwegcorrectie.

bereik SRM2

Tip. Wilt u weten of een weg onder SRM-1 of SRM-2 valt? Kijk dan wat de verantwoordelijke overheid in de Monitoringstool heeft ingevuld. Door deze keuze over te nemen, is de consistentie tussen uw berekening en de uitkomsten van de jaarlijkse actualisatie van de Monitoringstool het grootst. Bent u het niet eens met de gemaakte keuze in de Monitoringstool? Neem dan contact op met de verantwoordelijke overheid om uw verbetervoorstel in te dienen. In de bestanden staat steeds aangegeven onder welke jurisdictie de weg is ingevoerd.

SRM-1 kenmerken

Een SRM1-weg is een weg binnen de bebouwde omgeving. Het profiel van deze weg komt overeen met een van deze voorbeelden.

bereik SRM1

Voor een SRM-1 weg is de volgende informatie nodig:

Wegvakken

Het wegvakkenbestand bevat de kenmerken die de emissies van het verkeer beschrijven. Daarnaast bevat elke weg een uniek Segment_ID waarmee het aan een rekenpunt kan worden gekoppeld. Een wegvakkenbestand bevat:

Rekenpunten

Met rekenpunten geeft u aan waar de concentraties berekend moeten worden. Het rekenpuntenbestand (als shape of csv) bevat ook de informatie van overdrachtslijnen. In de kaart wordt deze informatie apart getoond. Voor het beschrijven van de locatie waarop de concentratie wordt berekend is de volgende informatie nodig:

Overdrachtslijnen

Een overdrachtslijn beschrijft de overdracht van de emissie tussen rekenpunt en wegsegment. De overdrachtslijn bevat daarom:

In het schematisch overzicht hieronder ziet u dat elk rekenpunt aan een wegsegment is verbonden door een overdrachtslijn. Deze lijn is in shapes en scv-bestanden niet zichtbaar, maar kan worden herleid uit de gegevens in het rekenpuntenbestand.

plaatje van twee wegvakken, de rekenpunten en de overdrachtslijnen

SRM-2 kenmerken

Een SRM2-weg is een weg buiten de bebouwde omgeving. Het profiel van deze weg kan overeenkomen met een van de onderstaande voorbeelden.De hoogte h en afstand l vult u in in het wegsegmentenbestand, de afstand b hoeft u niet in te vullen.

Voorbeeld SRM2

Een SRM2-weg herkent u aan het open profiel.

Voor het rekenen met SRM-2 is de volgende informatie nodig:

Wegvakken

Bij SRM-2 wegen staat alle informatie voor het berekenen van verkeersemissies en de overdracht van de stoffen naar de omgeving in het wegenbestand. Dit bestand bevat de volgende relevante velden:

Rekenpunten

De rekenmethodiek van SRM-2 is geheel anders dan die van SRM-1. Bij SRM-2 ‘kijkt’ een rekenpunt als het ware welke SRM-2 wegvakken er in de omgeving (5 km) zijn en welke bijdragen die leveren op dat rekenpunt. Hieronder ziet u een schematisch bovenaanzicht van SRM-2 wegvakken en rekenpunten.

Invoedsgebied van een srm2 punt

Vanwege deze werkwijze hoeft u bij het uitvoeren van een SRM-2 berekening alleen de locatie van het rekenpunt in te geven. U hoeft het punt niet aan de omliggende wegen te koppelen.

SRM-2 wegen binnen 5 km

De achtergrondconcentraties in de Rekentool zijn standaard gecorrigeerd voor de snelwegbijdrage. Dit houdt in dat het rekenmodel altijd hoofdwegen moet bevatten. Zitten de hoofdwegen niet in het rekenmodel? Dan berekent u een te lage totale concentratie.

U kunt de SRM-2 wegen op meerdere momenten aan uw taak toevoegen:

  • Bij het exporteren van het basisbestand uit de Monitoringstool. Deze optie geeft de minste kans op fouten en heeft daarom de voorkeur.
  • Bij het bewerken van het bestand als shape of csv. Dit is handig als u de invoer voor de Monitoringstool wilt doorrekenen en uw jurisdictie bevat zowel SRM-1 als SRM-2 wegen.
  • Bij het importeren van het basisbestand. Als uw bestand alleen SRM-1 wegen bevat, dan is dit een logisch moment om de extra wegen toe te voegen. De optie is vooral geschikt voor taken die gebaseerd zijn op een CAR-bestand.

De gegevens van de Monitoringstool worden elk voorjaar geactualiseerd en komen tegen het eind van het kalenderjaar openbaar beschikbaar. De Monitoringstool bevat informatie over het gepasseerd jaar, 2015, 2020 en 2030.

Bij het berekenen van situaties in de beschikbare jaren kunt u de snelwegbijdrage eenvoudig uit het juiste jaar halen. Wilt u een tussenliggend jaar berekenen? Kies dan tussen de beschikbare jaren of maak een interpolatie op basis van deze jaren.